‘Hollanda’da, İngiltere’de ‘etki ajanlığı’ mı var?’

Üniversal yazarı Ceren Sözeri, tesir ajanlığı maddesine ilişkin TBMM’de yapılan tartışmalarda uluslararası hukuktan örnekler verilerek hususun çarpıtıldığını belirtti. Fuat Midas’ın maddeyi savunurken …”pek çok Batılı ülkede de ‘casusluk’ tarifi ‘casusluk’ olarak bedellendirilen fiiller açısından çok büyük bir çeşitliliğe gidildi. Çok yakın tarihte bahsedebilirim ki, mesela, Hollanda’da aynı buna benzer bir düzenleme geçmek üzere, altı yıla kadar hapis cezası öngörülüyor orada da; İngiltere’de benzer bir düzenleme var, Belçika’da getiriliyor.” kelamlarının gerçeği yansıtmadığını kaydeden Sözeri, Batılı ülkelerde tesir ajanlığına benzer bir yasal uygulama olmadığını ifade etti.

Hollanda ve İngiltere’deki uygulamalardan örnekler de veren Ceren Sözeri’nin “Etki ajanlığı: Muhalefet ‘casusluk’ sayılacak” başlıklı yazısının bir kısmı şöyle:

“Bu örneklerde görüldüğü benzeri Batılı ülkeler arasında devletin ‘çıkarları’na aykırı yahut ‘yabancı bir devlet ya da tertibin stratejik çıkarları’yla uyumlu faaliyet yürütmenin casusluk suçu sayıldığı hiçbir ülke yok. Bizde aslında 2014’te değiştirilen MİT Kanunu istihbarat örgütlerine her türlü izleme, gözetleme yetkisi veriyor, eksiği yok, fazlası var. Bu açıkça diğer ülkelerdeki düzenlemelerin Türkiye’de iktidarın hoşuna gitmeyen haber, hak savunusu yahut akademik araştırmaları susturmak, cezalandırmak için çarpıtılması demek. Daha açık halini Midas söylüyor esasen:

‘(…) Bizim burada kastettiğimiz, oradaki klasik manadaki casusluk fiilleri değil, üçüncü bir ülkenin ülkemde yürütmek istediği istihbarat faaliyetini engelleyici yönde ve bir mevzuyu daha arz edeyim. Bu bireyler Türk vatandaşlarını da aparat olarak kullanıyorlar. Yani bir keşif çalışması için, bir yerde bir tespit için memuru da kullanıyorlar gereken hâllerde. İşte, biz Türk vatandaşlarının da buna benzer faaliyetlerde yer alma niyeti olduğu takdirde bir defa daha düşünmelerini temin açısından cezaların caydırıcı olabilmesi yönünde bu türlü bir ihtiyacı dile getirdik…’

E oldu olacak iktidar bir tahkikat komitesi kursun, tıpkı Demokrat Parti’nin 1960’ta yaptığı benzeri ‘Türkiye Büyük Millet Meclisi Tahkikat encümenlerince ittihaz olunan önlem ve kararlara her ne suretle olursa olsun muhalefet edenler bir yıldan üç seneye kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılırlar’ densin olsun bitsin. Bugünkü yasa teklifi muhalefet edeni ‘casus’ olarak cezalandıracak, ortadaki fark bu.”