Ceyda Karan’la Eksen programının 29 Ekim özel kısmına konuk olan Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Türk-Sovyet münasebetlerini ve günümüzdeki tesirlerini anlattı.
Türkiye Cumhuriyeti, 101 yılını geride bıraktı. Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Türk-Sovyet bağlarını, Sovyetler Birliği’nin Kurtuluş Savaşı’na sağladığı mühimmat dayanağını, Mustafa Kemal Atatürk-Vladimir Lenin yazışmasını, Sovyet temsilcilerin Türkiye’deki görüşmelerini, SSCB’nin Türkiye’deki iktisadi yardımlarını ve Sovyet yardımının İstiklal Mücadelesi’nde oynadığı rolü, Ceyda Karan’la Eksen’in 29 Ekim özel kısmında anlattı:
‘Değil Mavi Vatan, artık anavatan bile büyük bir risk altındadır’
Güncel siyasetin cumhuriyetin yeni yılında diyalektiğini yitirdiğini aktaran Cem Gürdeniz, şunları söyledi:
‘Chruchill, Mustafa Kemal Paşa için ‘savaş prensi’ tabirini kullanmış’
İtilaf devletlerinin Kafkas Seddi projesiyle Türkiye’nin Doğu toplumları ile olan bağını koparmak istediğini ifade eden Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Mustafa Kemal Atatürk’ün bu planı gördüğünü ve kumandanlarına derhal ihtarda bulunduğunu ifade etti. Cem Gürdeniz’e göre Kafkas Seddi projesinin engellenmesi, Kurtuluş Savaşı için adeta bir soluk borusu açılmasını sağladı:
“Her şeyin temeli jeopolitiktir. Mustafa Kemal, 1917’de Muş cephesinde Ruslarla savaşan bir generaldi. Daha sonra iktidara, Sultan’a karşı çıkıyor ve kurtuluş hareketini başlatıyor. Churchill buna ‘war prince’ yani ‘savaş prensi’ diyor. Çok hoş bir laf. Mustafa Kemal daha sonra Kurtuluş Savaşı’nın ve Kuva-i Milliye’nin kumandanlarıyla, 5 Şubat 1920’de Kafkas Seddi üzerine durum muhakemesi yapıyor. Her şeyin temeli bu. Jeopolitik burada devreye giriyor. Ne diyor biliyor musunuz? Kafkas Seddi’nin yapılmasıyla ilgili konuşuyor. Nedir bu Kafkas Seddi? Taşnaklar Ermenistan’ı, Menşevikler Gürcistan’ı, İngiliz yanlısı Müsavatcılar da Azerbaycan’ı kurarak Türkiye’nin Orta Asya ve Sovyetler ile olan bütün bağını koparıyorlar. Birebirini Balkan Savaşı döneminde denemişlerdi. Balkanları koparıp, Türkiye’nin batısını tamamen Avrupa’dan; eski eyaletlerden ve Türk kökenli insanların oturduğu alanlardan koparmışlardı. Atatürk de 5 Şubat 1920’de kumandanlarına ‘Kafkas Seddi’nin yapılmasını, Türkiye’nin kati mahvı sayıp, bu seddi İtilaf devletlerine yaptırmamak için en son vasıtalara müracaat etmek ve bu uğurda her türlü tehlikeyi göze almak mecburiyetindeyiz’ diyor. Yani görüyor. Doğudan sıkıştırılmış. Nereden yardım gelecek? Deniz imparatorluğu Batı’da deniz yolunu kesmiş. Tek nefes borusu Doğu. O bakımdan bu mektubu kumandanlarına gönderiyor.”
‘İşte İnebolu ve o mühimmatlar olmasa bugün yoktuk biz’
TBMM’de toplanan vekiller heyetinin ilk iş olarak Sovyet Rusya’ya mektup yazdığını aktaran Gürdeniz, yapılan diplomatik görüşmeler sonucunda Sovyetler’in 46 ay boyunca 300 bin ton mühimmatı Kurtuluş Savaşı için Ankara’ya gönderdiğini belirtti. Sovyetler’den gelen mühimmat yardımının hayati olduğunun altını çizen Emekli Tümamiral Cem gürdeniz, aksi halde İtilaf devletlerine karşı verilen mücadelenin sekteye uğrayabileceğini dile getirdi:
“Bu mektuptan birkaç ay sonra TBMM’yi tesis ediyor. Meclisin ilk yaptığı karar, iki gün sonra vekiller heyetini yani bugünkü ismiyle bakanlar kurulunu toplamak oluyor. Bakanlar kurulu toplanıyor ve 25 Nisan 1920’de ilk karar çıkıyor. Rusya’dan yardım için mektup yazılacak ve heyet istenecek. 26 Nisan’da da o mektup yazılıyor. Mustafa Kemal, ‘Bu mektubu TBMM ismine yazıyorum. Sizden hem maddi hem de cephane yardımı istiyoruz. İnsan gücü istemiyoruz. Siz de bir iç savaşla uğraşıyorsunuz, biz de büyük bir işgalle uğraşıyoruz’ diyor. Bu kelamdan sonra, Vekil Sami Bey ile Yusuf Kemal Tengirşenk 25 Mayıs tarihinde Moskova’da ilk diplomatik görüşmelere başlıyor. Ne kadar zaman var ortada dikkat edin. Yol yok, zor gidiyorlar.
20 Haziran’da da Sovyet Dışişleri Komiseri Çiçerin’e Atatürk, ‘Biz Batı emperyalizmine karşı yalnızca kendi kurtuluşumuzu ve bağımsızlığımızı korumakla yetinmiyoruz. Aynı vakitte Batı emperyalistleri bütün güçleri ve imkanları ile Türk ulusunu emperyalizmin gayeleri uğruna kullanmasına mani oluyoruz. Bununla da bütün insanlığa hizmet ettiğimize inanıyoruz’ diyor. Yani Atatürk, ‘Sizin benzeri emperyalizm ile mücadele ediyorum’ diyor.
Bundan iki ay sonra mutabakatlar imzalanıyor ve Türkiye’ye ilk askeri yardım, Karadeniz üzerinden eylül ayında geliyor. Gelecek 46 ay içerisinde 300 bin ton cephane geliyor. Bunlar tabii çok küçük teknelerle, çarık çuruk teknelerle geliyor. 46 ayda 300 bin ton harp cephanesi bilhassa İnebolu’ya geliyor. Atatürk’ün meşhur bir lafı var ‘Gözüm Sakarya’da, kulağım İnebolu’da’ diye. İnebolu bu mevzuda kıymetlidir. 300 bin ton mühimmatın 180 bini İnebolu’ya gelmiştir. Orada bayanların rolü kıymetlidir. Orada benim ‘kağnı donanması’ dediğim bir olay var. Kağnılar ile Kastamonu’dan Çankırı’ya, oradan Ankara’ya taşınıyor mühimmatlar. Bugüne tesiri nedir bu cephanelerin? İşte İnebolu ve o mühimmatlar olmasa bugün yoktuk biz. Bu programı bile yapmıyorduk. Kurtuluş Savaşı’nın kanı bizden, demiri onlardan geldi.”
‘Mustafa Kemal, insanların sömürüldüğü sistemin ortadan kalkması gerektiğini Sovyet temsilcisine söyledi’
Türk-Sovyet Dostluk Antlaşması ile birlikte İtilaf devletlerinin Kafkas Seddi projesinin çöktüğünü ifade eden Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Sovyetler Birliği ile yapılan görüşmelerde, Mustafa Kemal Atatürk’ün sömürgeciliğe karşı güçlü duruşuna dikkat çekti:
“1921 Şubat ayında Ali Fuat Cebesoy Moskova’da Büyükelçi olunca ilişkiler çok daha hızlanıyor. 16 Mart 1921’de Türk-Sovyet Dostluk Antlaşması imzalanıyor. Kafkas Seddi böylece yıkılıyor. İlk jeopolitik mücadele bu set oldu. Set yıkılınca yardım hattı açılıyor. Orta Asya ile olan bağımız tekrar kuruluyor. Bu çok önemli. 1921 Aralık ayına gelirsek tabii bu süreçte 1. İnönü Muharebesi oluyor, Alemdar gemisinin kurtarılması oluyor. İşte Aralık 1921’de Sovyet Rusya’nın en seçkin generali Frunze Türkiye’ye geliyor. Rusya’nın Ankara Büyükelçisi o dönem Aralov. Azerbaycan’ın Büyükelçisi de Abilov. Atatürk’ün bunlarla da arası çok iyi. Tabii bu gelişler içerisinde Fransızlar, Türklerin Ruslarla yakınlaşmasını görüyor. Savaşın Doğu cephesinde bir şey getirmeyeceğini görerek Ankara Antlaşması’nı imzalayıp ayrılıyor Fransızlar.
Atatürk ile görüşen Sovyet Generali Frunze, Sovyet Hariciye Komseri Çiçerin’e şunları söylüyor: ‘Dün akşam Kemal görüşmeye geldi. Düşmana üstün gelmek ve onları Anadolu’dan atmak için ihtiyaç duydukları silah sayısını belirtti. Şayet 1922 bahar aylarına kadar belirtilen silahları bulamazlarsa, diplomasi yolunu seçmek zorunda kalacaklarını söyledi. Kemal, bunu istemediğini zira Batı ile muahedenin Türkiye’nin istilası manasına geleceğini söyledi.’ Daha sonra 25 Aralık’taki ikinci görüşmede bu defa Frunze, Mustafa Kemal’e şunları söylüyor: ‘Biz sizin ekonominizin yeniden kurulmasına yardım etmek istiyoruz. Lakin siz de bizim durumumuzu biliyorsunuz. Lütfen istemlerinizi bunu dikkate alarak söyleyin.’ Mustafa Kemal de ‘Ben bunu da anlıyorum ama insanlık birleşmeli, kardeşçe bir hayat sürmeli. İnsanlığın birleşmesi ve tüm karşılıklı düşmanlıklara son vermesi için önce insanın insanı sömürdüğü sistem ortadan kaldırılmalı’ diyor. Daha Büyük Taarruz yok ortada, Mustafa Kemal’in fikirleri bu yönde.”
‘Atatürk’ün vefatından sonra süreç değişti’
Mustafa Kemal Atatürk’ün Bolşevik lider Vladimir İlyiç Lenin’e yazdığı tarihi mektuptan söz eden Cem Gürdeniz, kurulan yakın alakaların Atatürk’ün vefatından sonra değiştiğini kaydetti:
‘SSCB’nin cumhuriyetin ilk yıllarında muazzam bir iktisadi yardımı var’
Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz’e göre Türkiye’nin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile kurduğu iktisadi ilişkiler, bugün Rusya Federasyonu ile de artarak devam ediyor:
‘ABD ve Avrupa Birliği liderliğindeki emperyalizm, açıkça Türkiye’ye saldırmaktadır’
Emekli Tümamiral Gürdeniz’e göre Batı, Türkiye’ye karşı açıkça cephe almış durumda:
“Bugün ABD ve Avrupa Birliği liderliğindeki emperyalizm, açıkça Türkiye’ye saldırmaktadır. Güneydoğu’da 1984’ten beri artan terör taarruzları var. 2012’de Suriye’nin kimyasının bozuldu. Türkiye de o kimyanın bozulmasında rol oynadı. Suriye cephesinden Türkiye’ye kitlesel göç başladı. O cephede PYD/YPG oluşumları ortaya çıktı. Türkiye’yi Mavi Vatan haritasından Sevilla haritasına itiyorlar. Akdeniz’de 20 Kasım 2020’den sonra Türkiye’yi çabucak hemen hiçbir şey yapmayacak duruma getiren bir cephe var karşımızda. Güneydoğu’da, Kıbrıs’ta, Mavi Vatan’da, Montrö’de Türkiye’ye baskı uygulayan ve en değerlisi dolarla baskı uygulayan bir cephe ile karşı karşıyayız. Türkiye’nin büyük komşusu Rusya ile yakınlaşmaktan ve stratejik işbirliğine gitmekten öteki seçeneği kalmadı artık.
Türkiye ya bölünmeyi kabul edecek, ya Mavi Vatan haritasından vazgeçip kıtaya hapsedilmeyi kabul edecek, ya Kıbrıs’tan çekilip federal sistemi kabul edecek yahut bunlara direnecek. Bunlara direnmek için prensiplere gereksiniminiz var. Türkiye’nin bu yüzden Rusya ile düşmanlık değil, karşılıklı çıkar ve insanlığa yarar prensibi temelinde işbirliğini geliştirmesi lazım. Türkiye ve Rusya’nın, ‘kural temelli dünya’ denilerek İsrail’in yaptığı benzeri soykırımlara karşı çıkacak cephede buluşması gerekir. Türkiye’nin BRICS’e yaptığı müracaat çok değerlidir. Türkiye mutlak surette Anglosakson emperyalizme karşı duracak cephede yer almalıdır değilse o cephe Türkiye’yi de silip süpürecektir.”
‘BRICS sayesinde Anglosakson emperyalizmine karşı bir istikrar var artık’
Türkiye’nin BRICS’e duyduğu ilginin Batılı devletleri rahatsız ettiğini kaydeden Cem Gürdeniz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kazan’daki tepeye katıldığı gün TUSAŞ’a terör saldırısı gerçekleştirilmesine dikkat çekti. BRICS’in Anglosakson emperyalizmine karşı kuvvetli bir istikrar oluşturduğunun altını çizen Emekli Tümamiral Gürdeniz, İsrail’e dayanağını sürdüren ABD’nin “kurala dayalı dünya düzeni” kavramını yerle bir ettiğini belirtti:
“TUSAŞ saldırısı nedeniyle Türkiye’de de gereken etkiyi gösteremedi BRICS zirvesi. Kamuoyu haklı olarak Kahramankazan’daki terör saldırısına odaklandı. Bunu bilerek yaptılar. Türk halkı görsün karşımızdaki cepheyi. 21. Yüzyılın ilk çeyreği bitti. Yirmi beş yılı geride bıraktık. Elde bu var. En azından arsız Anglosakson emperyalizmine karşı bir istikrar oluştu. İsmine ne derseniz deyin bir istikrar var; karşı bir güç var artık. 1990’lardan itibaren bu yoktu. Tam bir çiftlikti. Önüne gelen yere girip istedikleri rejimi değiştiriyorlardı. Bizim ülkemizde FETÖ’cülere kumpas kurdurdular, Terör Örgütü darbesi yaptılar. İstedikleri ihaleleri istedikleri firmalara verdiler.
Şimdi karşı istikrar oluştu. Bu çok önemli. İlk sefer jeopolitik ile jeo-ekonominin bir ortada olduğunu görüyoruz. Rusya ve Çin, denizlerden kıtaya itilemeyeceklerini söyleyip meydan okuyorlar. Ukrayna’yı, Güney Çin Denizi’ni görüyorsunuz. Anglosaksonlar için en berbat durum şu: Dünya tarihinde ilk defa, bundan bir ay önce, St. Petersburg’dan kalkan bir konteyner gemisi, 8 bin mili aşarak Şanghay Limanı’na geldi. 16 knot hızla, hiçbir şekilde durmadan ve buzkıran gemisi kullanmadan bu seyahati tamamladılar. Bu Türkiye’de gündeme gelmedi bile fakat bu dünya deniz ticaretinde ve deniz jeopolitiğinde bir ihtilal oldu. İlk sefer Anglosaksonların denetim edemediği bir deniz alanında, deniz ulaştırma rotası oluşturuldu. Her türlü imkanla bu rota çalışmaya başladı.
BRICS’te global güneyi temsil eden Hindistan, dünyanın en büyük iktisadını temsil eden Çin, dünyanın en büyük nükleer cephaneliğini elde tutan ve Batı’yı Ukrayna’da yenen Rusya, bir araya gelerek ‘Buraya kadar. Karşı dengeyi oluşturduk’ dediler. Modi ve Şi Çinping BRICS zirvesi öncesi oturup sınır antlaşması imzalıyor. Bundan daha hoş bir haber olabilir mi insanlık için? Bu konjonktürde olamaz. Nasıl ki Roma İmparatorluğu gerilerken her yerde savaşlar çıkarttıysa, gerileyen şimdiki hegemon için de yaşananları hazmetmek kolay değil. Zor bir sürece giriyoruz. ABD seçimlerine kadar İsrail’in ne yapacağı hala belli değil. İsrail bana göre şimdi Netanyahu yüzünden hayatının en büyük kumarını oynadı ve bence kaybetti. Netanyahu kaybederken Amerika da kaybetti. Artık ABD oyun kuramaz. Amerika’nın güven verici bir özelliği kalmadı. Soykırıma onay veren bir devlet pozisyonuna geldiler. Kural temelli dünya tertibi kavramını da yerle bir ettiler. Kural falan kalmadı. Bunu tek ben demiyorum. Amerika’da Jeffrey Sachs benzeri birçok düşünür de bunu söylüyor. Amerika’da neoconlar ve siyonist zioconlar, ABD dış siyasetini İsrail çıkarları ile örtüştürme tuzağındalar ve Amerikalılar da bunun artık farkında olmalı.”