Kronik hastalıklar neden artıyor?

Günümüzde kronik hastalıkların süratle arttığına dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, ‘’Kalp-damar, diyabet ve kanserdeki artışta günlük beslenmede aşırı kalori alımı tesirlidir. İşlenmiş yiyeceklere dayalı bir diyet ve hareketsiz hayat sıhhatin en büyük düşmanıdır. Fizikî idman ve yeme alışkanlıklarındaki bariz değişiklikler diyabet benzeri kronik hastalıkların oluşumunu yüzde 60 oranında azaltır. En büyük kalori kaynakları arasında asitli içecekler, margarin, beyaz un, rafine şeker ve sıvı bitkisel yağlar benzeri besinler yer alır. Bunlar gerçek besin değildir” dedi ve sıhhatimizi tehdit eden etkenleri şöyle anlattı.

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk

Abur cubur ve ek şeker

Fastfood; kısa sürede hazırlanan çabucak tüketmek ya da paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecektir. Abur cuburlar; hazırlık gerektirmeden çabucak tüketilen kalorisi yüksek, besin içeriği zayıf yiyecek ya da içecektir. Yeteri kadar şeker ilave ederek her şeyi lezzetli hale getirebilirsiniz. Şeker besinlerin bozulmasını önler, besinin dokusunu güzelleştirir. Dünya Sağlık Örgütü 2015 yılında besinlerin doğal yapısında olmayan; yiyecek ve içeceklere sonradan ek edilen şekerin, alınması gereken toplam kalorinin yüzde 5’ini geçmemesini tavsiye etti.

Obezite ve diyabet salgını

Obezite sıklıkla harici etkenlerden kaynaklanır. Harici etkenlerin başında besin tüketimi gelir. 2016 yılı prestiji ile 1.9 milyon insan aşırı kilolu, 600 milyon insan obezdir. Bizimle aynı suyu içen, aynı havayı soluyan, bizim yediğimiz besinlere benzer işlenmiş yemlerle beslenen hayvanlar bile giderek şişmanlamaktadır. Kilo aldıran öge, besinlerden ihtiyacımızdan daha fazla enerji alıyor olmamızdır. Obezite; sosyal, ekonomik, ruhsal, fizyolojik birçok faktörden etkilenmekle birlikte en temel sorun fazla kalori tüketimidir. Yağ, şeker, tuz oranı yüksek, kaloriden varlıklı, besin içeriği yoksul besinleri tüketmek en çok önemli neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Obezite dünyadaki önlenebilir vefat nedenlerinin başlıcasıdır. 5-7 kilo almak diyabet riskini 2 kat, 8-10 kilo almak diyabet riskini 3 kat artırır. Her cins, ırk, yaş ve meslek grubunda diyabet giderek artmaktadır. Dünyada ve Türkiye’de kesin diyabetik oranı yüzde 16-20 arasında, prediabetik oranı ise bunun 2-3 katından daha fazladır. Dünyada ve Türkiye’de diyabet sorunu olanlar, olmayanlardan daha fazladır.

Kalori bombardımanı

Bir fastfood hamburger, 1 büyük uzunluk patates kızartması, 1 büyük uzunluk asitli içecek 1360 kaloridir ve günlük kalori gereksiniminin yüzde 66’sını karşılar. İçinde 5.5 gram tuz vardır, günlük tuz gereksiniminin yüzde 100’ünü karşılar. Toplam karbonhidrat 190 gramdır ve günlük karbonhidrat gereksiniminin yüzde 63’üdür, toplam yağ 58 gramdır ve günlük yağ muhtaçlığının yüzde 89’udur. Ek şeker 95 gramdır günlük izin verilen gereksinimin çok ama çok üzerindedir, kafein 58 gramdır günlük izin verilen gereksinimin yüzde 20’sidir. ABD’de ilk ve ortaokul çağındaki çocuklar öğün dışında abur cubur üslubu besinler tüketerek günde ek 527 kalori aldıkları tespit edilmiştir.

Her yiyecek bedene ve genlere mesaj verir

Her yiyecek yalnızca besin değil, mesaj dolu bilgi yumağıdır. Besinler yalnızca genlerini etkilemez, hormonları, metabolizmayı, mikrobiyotayı ve ruhsal durumumuzu tesirler. Dr. Dean Ornish’in yaptığı bir çalışmada 3 aylık beslenme ve ömür şekli değişikliğinin kanseri denetim eden 500’den fazla geni etkilediği gösterilmiştir.

Diğer nedenlere de dikkat!

Enfeksiyonlar, gerilim, toksinler, alerjenler, sigara ve alkol de kronik hastalıkların tetiklenmesine yol açan çok önemli faktörlerdir. Mümkün olduğu kadar enfeksiyonlardan ve alerjenlerden korunmaya, gerilimi yönetmeye, sigara ve alkolden uzak durmaya çalışmalıyız.