Senegal Cumhurbaşkanı Faye: Fransa’da hiç Senegal askeri yok. Peki ülkemizde neden Fransız askerleri var?

Senegal Cumhurbaşkanı Bassirou Diomaye Faye, Fransa’nın Senegal’deki daimi askeri üssüne yönelik eleştirilerde bulunarak, “Egemen bir ülkenin topraklarında yabancı askeri ögeleri kabul etmemesi son derece doğaldır.” tabirlerini kullandı. Cumhurbaşkanı Faye, Fransız Le Monde gazetesine verdiği özel röportajda, Fransa’nın Senegal ile ilişkileri ve 1944’te gerçekleşen Thiaroye Katliamı üzerine çok önemli açıklamalarda bulundu.

Faye, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Thiaroye Kışlası’nda 1 Aralık 1944’te Afrikalı askerlere yönelik yapılanları ‘katliam’ olarak tanımasını önemli bir adım olarak değerlendirdi. Macron’un bu cesaretli açıklamasını memnuniyetle karşılayan Faye, bunun kâfi olmadığını ifade ederek, “Hala öldürülen askerlerin sayısını ve nereye gömüldüklerini bilmiyoruz. Bu bahiste kurduğumuz komitenin Fransa’daki çalışmaları sürüyor. Macron’un açıklamalarının akabinde Fransız arşivlerinin açılmasını bekliyoruz.” dedi.

‘Senegal’de neden Fransız askeri var?’

Senegal topraklarında bulunan Fransız askeri üssüne dair konuşan Faye, üssün varlığının Senegal’in bağımsızlık anlayışıyla bağdaşmadığını ifade etti. Faye, “Fransa’da kaç Senegalli asker var? Pekala Senegal’de neden Fransız askerleri olsun? Bu, bağımsız bir ülkenin kendi egemenliğini sorgulamasına yol açar. ABD, Çin ve Türkiye ile askeri işbirliği yapıyoruz, fakat ülkelerimizde üs kurulmuyor.” sözlerini kullandı.

Faye, Fransız üssünün kapatılmasıyla ilgili net bir takvim olmadığını, bu sürecin karşılıklı hürmet çerçevesinde ve çabuk edilmeden yürütüleceğini belirtti.

Tazminat bekliyor

Fransa ile Senegal arasındaki ilgilerin samimi bir şekilde ilerlediğini lakin bu alakaların dinamiklerinin yeniden ele alınması gerektiğini ifade eden Faye, Thiaroye Katliamı’nın tamamen aydınlatılması gerektiğini vurguladı. Faye ayrıyeten, katliamın akabinde geçen 80 yıla karşın ailelerin hala adalet beklediğini ve Fransa’dan özür ile tazminat taleplerinin sürdüğünü hatırlattı.

Ne olmuştu?

1 Aralık 1944’te, İkinci Dünya Savaşı sırasında esir düşüp daha sonra kurtarılan Senegalli Nişancılar isimli birliğe mensup Afrikalı askerler, hak ettikleri prim ve savaş tazminatlarını alamadıkları için protesto başlatmıştı. Fransız askerleri, bu askerleri ‘isyan’ gerekçesiyle kurşuna dizmişti.

Resmi kayıtlara göre 35 askerin öldüğü belirtilirken, birtakım tarihçiler bu sayının 400’e kadar çıktığını iddia ediyor. Cesetler topluca çukurlara atılmış, sembolik bir mezarlık oluşturulmuştu.

Fransa, yıllar sonra 2024’te bu katliamı resmen tanıdı. Lakin mağdur aileler hala adalet bekliyor. Thiaroye Katliamı’nın yaşandığı 1 Aralık tarihi, 2004’ten bu yana her yıl çeşitli etkinliklerle anılıyor.