Sokak köpekleri teklifine şerh: Baluken’in Oko’suna ithaf, ‘Cadı avı’ riski

ANKARA – Muhalefet partileri sokak köpeklerinin öldürülmesinin önünü açan kanun teklifine ilişkin itirazlarını kayda geçirdi. CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Saadet-Gelecek grupları, hafta sonu Meclis Genel Heyeti’nin gündemine gelmesi beklenen teklife ilişkin muhalefet şerhi metinlerini Meclis’e sundu.

‘YETERLİ DEĞERLENDİRME YAPILMADI KOZMİK UNSURLAR VE BİLİM ARKA PLANA İTİLDİ’

Teklifin ‘tüm taraflar ile kâfi görüşmeler ve değerlendirmeler’ sonucunda ortaya çıkmadığının taraflardan ‘kaçırıldığının’ ifade edildiği CHP şerhinde, “Evrensel unsurlar ve tahliller etrafında tartışılması gereken bu teklif, dünya genelindeki bilimsel modelleri ve tecrübeleri arka plana itmiş, ‘yaşatma’dan fazla ‘kapatma ve ötanazi’nin kolaycı yolunu aramıştır. Mevzunun uzmanlarının ötanazinin bir tahlil olmadığı tarafındaki ısrarlı ikazları ise süreçte gözardı edilmiştir” denildi.

‘HAK SAVUNUCULARI VE SOKAK CANLILARI ŞEYTANLAŞTIRILDI’

Teklifin komisyon görüşmeleri sırasında hak savunucularının ve sokak canlılarının adeta ‘şeytanlaştırıldığı’ birtakım saldırgan hayvanlar sebebiyle yaşanan şiddet olaylarından mağdur olmuş bireylerin ve ailelerin toplantılara iştirakine ise izin verildiğinin hatırlatıldığı şerh metninde, “Teklif tüm direnişimize ve tekliflerimize rağmen, uygunlaştırıcı kapsamlı değişiklik olmaksızın komisyondan geçmiştir” sözleri kaydedildi.

PEK ÇOK ŞEHİRDE EYLEMLER, 120 BİN E-POSTA

Halkın teklife reaksiyonlarına ve komisyon toplantılarına faal iştirakine da dikkat çekilen şerh metninde, “Teklifin sunulmasından önce ve teklif görüşmeleri müddetinde, vatandaşlarımız hem somut sokak hareketleriyle pek çok şehirde teklife karşı toplanmış, hem de dijital yolla 120 bin civarı e-posta ile teklife karşı görüş bildirmiştir” denildi.

‘ÇÖZÜM SOKAK HAYVANLARINI ORTADAN KALDIRABİLECEK DEĞİŞİKLİKTE BULUNDU’

Sokak hayvanlarıyla ilgili şimdiye kadar yürütülen siyasetlerin yanlışlığı ve yetersizliğine dikkat çekilen şerh metninde, şu sözler kullanıldı:

“Kentlerde insanların ve hayvanların ahenk içinde yaşayabileceği uygulamalar ile yeniden inşası gerekirken; teklifi destekleyenler, tahlili sokak hayvanlarını ortadan kaldırabilecek bir değişiklikte bulmuştur. Bu noktada, kanun teklifinde sokak köpeklerini belli kaideler altında ortadan kaldırmanın yasal altyapısı oluşturulurken, bu uygulamaların denetimsizleştirilmesine yönelik dokunuşlar da yapılmıştır.”

‘UYGULAMAYA GİRERSE TOPLUMSAL BARIŞ BOZULUR, HUZURSUZLUKLAR ARTAR’

Metinde teklifin maksadı şöyle özetlendi:

“Sahipli ve sahipsiz hayvan tariflerinde öngörülen değişiklikler, sahipsiz, sahibi olmayan, sahibi tarafından terk edilen tüm hayvanların hayat ortamlarından kopartılarak bakımevlerine kapatılmasını, kanun değişikliği ile şartları genişletilen durumların gerçekleşmesi durumunda ötanazi yolu ile öldürülmesini hedeflemektedir. Toplumsal gerginliği azaltmak gayesiyle getirilen bu değişiklikler uygulamaya girerse, toplumsal barışın bozulmasına, huzursuzlukların artmasına yol açacak niteliktedir.”

‘KÖPEKLER TECRİDE MARUZ KALACAK ÖTANAZİ İLE ÖLDÜRÜLECEK’

Teklifin muhtemel sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerin de yer aldığı şerh metninde, “Köpekler sahiplenilmedikleri sürece alındıkları ortamlara bırakılmayacak, bakımevlerinde kalacaktır. Yerel idarelere verilen sokak köpeklerini yakalayarak bakımevlerinde toplama yükümlülüğü, kent sokaklarında istenmeyen köpek yakalama imgelerinin oluşmasına yol açacak, sahipsiz köpekler tecride maruz bırakılacak, ilerleyen süreçte ötanazi ile öldürülmeleri için yasal ortam hazırlanacaktır” sözleri kullanıldı.

‘ÖTANAZİ KALKMADI, TEMEL MÜCADELE ARACI OLARAK İLAN EDİLDİ’

Şerh metninde, mevcut uygulamada ötanazinin hayvanların yaşadığı sağlık sıkıntılarıyla yahut halk sağlığı açısından barındırdıkları riskler ile sonlandırıldığı hatırlatılırken yeni teklifteki ilgili madde için “Kanun teklifinde muğlak, sonu meçhul koşullar getirilerek, ötanazi sahipsiz hayvan popülasyonu ile temel mücadele aracı olarak ilan edilmektedir. Bu düzenleme, barınaklardaki sahipsiz hayvanların ötanazi ile öldürülmesini ana uygulama haline getirecek keyfi ve kötü niyetli uygulamaların önünü açacak niteliktedir ve tüzel bellilik ve ölçülülük unsurlarını hiçe sayarak hayvanların ömür haklarını ihlal edilecektir. Bundan Ötürü Kurulda getirilen değişiklik, madde başlığından ‘ötanazi’ ibaresini kaldırmamış, madde metni içinde ‘ötanazi’yi mevcut bir Kanundaki kaidelerin oluşmasına bağlayarak ‘ötanazi’ ısrarından vazgeçmemiştir” denildi.

‘KUDUZ HASTALIĞI ARTIŞ GÖSTERMEMEKTEDİR’

AK Parti’nin sunduğu artan kuduz hadiseleri münasebetinin gerçekçi olmadığının da ifade edildiği şerhte, “Veteriner Tabipleri Birliği’nin açıklamalarında, ‘Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre iddia edilenin tersine kuduz hastalığı ülkemizde artış göstermemektedir’ denilmektedir” sözleri kullanıldı.

‘VETERİNER DOKTORLAR İCRA EDEN DURUMUNA İTİLECEK’

Teklifle, halihazırda doktor kararına dayanan ötanazi süreçlerinin yerel idareler eliyle yürütüleceğine dikkat çekilirken “Veteriner doktorlar, ‘kararı alan’ durumundan, yerel idarelerin aldığı kararı uygulayan, icra eden konumuna itilmektedir. ‘Kamu güvenliği’ benzeri soyut münasebetlerle ötanazi uygulayan yerel idarelerin bakım konutlarındaki hayvanlara yönelik kötü muameleleri her zamanhayvansever yurttaşlar tarafından açığa çıkarılmıştır” denildi.

‘ÖTANAZİ UYGULAMALARI DENETLENEMEYECEK’

Teklifle “Gönüllü müdafaa görevliliği” sisteminin kaldırıldığına dikkat çekilen CHP şerhinde, “Sahipsiz hayvanları toplama, sahiplendirilinceye kadar bakımevinde tutmak, ötanazi yapma yetkileri verilen yerel idarelerin barınaklardaki bakım hizmetlerinin kalitesi, güvenirliği, hayvan haklarına uygunluğu ile ötanazi uygulamaları denetlenemeyecek, şeffaflaştırılamayacaktır” sözleri kaydedildi.

CHP’NİN ÖNERİLERİ

Şerhte, şu sözler kullanıldı: “Kent hayatı içindeki sahipsiz sokak hayvanlarıyla ilgili problemini yadsımak imkansızdır. Hem insanlar açısından hem de sokaktaki can dostlarımız açısından büyük risk ve meseleler söz hususudur. İnsanların da hayvanların da yaşadığı sıkıntılara deva bulmak ise insanın ve kamu iradesinin elindedir ama bu esaret altında tutarak ve mevt dayatmasıyla üzerinden gelinecek bir sorun değildir.”

Şerh metninde tahlil tekliflerden kimileri şu şekilde sıralandı:

-Çözüm için ilgili bakanlıklar, kamu kurumları, yerel idareler, sivil toplum kuruluşları, uzmanlar ve gönüllüler bu sürece dahil edilmelidir.

-Bakımevi açma mecburî olmasına karşın bunu yerine getirmeyen yerel idarelerle ilgili sıkı kontroller yapılmalıdır.

-Mali zorluk yaşayan belediyelere destek verilmelidir.

-Bakımevi işletilmesi konusunda ve üretiminde bakanlığın dayanağı artırılmalıdır.

-Hayvan üretim tesislerinin ruhsatlandırılması ve işletilmesiyle ilgili çok sıkı kriterler getirilmelidir. Bilhassa internet üzerinden yasa dışı satış yapan işletmeler ve hayvan ticaretiyle ilgili kontroller sıklaştırılmalıdır.

-Hayvan hakları konusunda toplumsal bir eğitim seferberliği düzenlenmesi, sokak hayvanları ve tabiat konusunda halkın bilinçlendirilmesiyle ilgili adımlar atılmalıdır.

-Ülkemizdeki sahipsiz hayvanlar çok acil bir seferberlikle, tüm uzman kişi, kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşlarından yardım alınıp kısırlaştırılarak alındığı bölgelere geri bırakılmalıdır.

-Sokakta özgürce yaşayan hayvanlar için gerekli beslenme ve barınma şartları oluşturulmalıdır.

-Saldırganlık gösteren sahipsiz hayvanlar toplanarak rehabilitesi için profesyonel destek sağlanmalıdır.

-Sosyal medya, televizyon ve radyolarda hayvan sevgisini aşılayan ve sahiplenmeyi özendiren kamu spotları yayınlanmalı, ilköğretimden itibaren okullarda bu konuda eğitimler verilmelidir.

‘TECRİT VE CADI AVI RİSKİ’

Yerel idarelere, sokak hayvanlarını yakalayarak bakımevlerine taşıma yükümlülüğü verilmesine dair “Adeta cadı avı yaşanacak, sahipsiz hayvanlar tecride maruz bırakılacak ve ilerleyen süreçte tahminen de ötanazi ile öldürülecekler” tabirlerinin kullanıldığı şerh metninde, keyfi ve kötü niyetli uygulamaların önünün açılacağı uyarısı yapıldı.

BAKUKEN’İN OKO’SUNA, STEINBECK’N BUCK’INA’

DEM Parti’nin şerh metni, romanlara mevzu olan kitaplara göndermeyle başladı. Metin Odysseus’un Argos’u, Yedi Uyurlar’ın Kıtmir’i, John Steinbeck’in Buck’ı, Jack London’un Beyaz Diş’i, Kemal Varol’un Mikasa’sı ve İdris Baluken’in Oko’suna ithafla yazıldı.

Teklifin taslak metninin başından sonuna bilimsel desteği olmayan, datalarla desteklenmeyen ve kaynağı gösterilemeyen münasebetlerle temellendirilmeye çalışıldığının ifade edildiği metinde, “Demokrasilerde olduğu gibi, iktidarın dışında kalan muhalefetin, ilgili kurumların, uzmanların, sivil toplum örgütlerinin yasa üretim aşamasında sürece dâhil edilmeleri gerekirken, AKP-MHP kendilerinin dışında kalan hiçbir özneyi, bu kadar çok önemli bir yasa değişikliğine müdahil etmeyi gerekli görmemiştir” denildi.

‘MUHALEFET MİLLETVEKİLLERİNE KURULAN TUZAK’

2019’da Meclis’te beş siyasi partinin de ortak talebiyle oluşturulan komitenin çalışmalarının Meclis’in tozlu raflarında bırakıldığı belirtilen metinde, teklifin komisyon görüşmelerine ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:

“Ne değerine olursa olsun getirilen yasanın çıkarılmaya çalışılması gayretleri ilk gün 18 saat, ikinci gün 14 saat kesintisiz çalışılmasına neden olmuştur. Muhalefet partilerinden gelen tenkitler dikkate alınmamış, köpek akınları sonucu çocuklarının hayatını kaybeden ya da çocukları yaralanan aileler ile muhalefet vekilleri bilhassa ve şuurlu bir şekilde karşı karşıya getirilmiş, çabucak sonrasında ise bu görüntüler medyaya sevk edilerek, komisyon görüşmeleri manipüle edilmeye çalışılmış, muhalefet vekillerine kurulan bu tuzak adeta bir sosyal medya linci ile taçlandırılmaya çalışılmıştır. Bu manipülasyon atılımları altında muhalefetin yasanın içeriğine dair görüşleri kısılmaya, bastırılmaya, çarpıtılmaya çalışılmıştır.”

‘TÜR KIRIMININ TABANI YARATILMAK İSTENİYOR’

Yasa teklifinin doğal olan her duruma, olguya ve canlıya yabancılaşmış bir kent hayatını süreklileştirmek istediğinin ifade edildiği metinde, “İnsan merkezli bu yaklaşım, diğer tüm varlıkların, yalnızca insanın ihtiyaçlarını karşılamak ve insan hayatının konforunu sağlamak için var oldukları kabulüne dayanmaktadır. Kurulan cins hiyerarşisi, cins ayrımcılığına dönüşmüş ve gündemdeki yasa teklifiyle ayrımcılığın da ötesine geçerek tıp kırımının tabanını yaratmayı hedeflemiştir” denildi.

‘TOPLU KATLİAMLAR GÜNDELİK ÖMRÜN RUTİNİ OLACAK’

Teklifle hayvanların kamu kuruluşları tarafından sistemli bir şekilde öldürülmelerinin tasarlandığı ifade edilen metinde, “Bugüne kadarki tecrübelerimiz gösteriyor ki hedef gösterilen kitleye/bireye/topluluğa şiddet uygulamayı kendine görev edinen ve/veya karanlık odaklarca da yönlendirilen sadist bir kitlesellik oluşmuştur. Söz konusu köpek popülasyonunun hedef gösterilmesiyle birlikte esasen ülkenin dört bir yanında toplu köpek katliamı haberleri arka arda gelmiştir. Tartışmanın şuurlu bir şekilde bu derece köpürtülmesi ve yasanın da çıkmasıyla birlikte bu toplu katliamların daha fazla yaygınlaşarak gündelik ömrün rutin bir kesimi haline geleceğini öngörmek için kâhin olmaya gerek yoktur” sözleri kullanıldı.

‘AUSCHWİTZ ‘AMA ONLAR HAYVAN’ DİYE DÜŞÜNDÜĞÜNDE BAŞLAR’

Şerh metninde tarihteki tecrübelere referanslar da yer aldı ve şu tabirler kullanıldı:

“Ülke tarihine kısaca bakıldığında, Osmanlı tarihinde Ermenilerin tehciri öncesinde, İstanbul’da köpeklerin Hayırsız Ada’ya sürgün edilerek pogroma tabi tutulması; Zilan Katliamı özelinde Kürtlerle mücadele ile çekirge istilası çabasının eş değer tutulması; bugünlerde Suriyeli mültecilere yönelik saldırı denemeleri ile sokak hayvanlarının soykırıma tabi tutulmak istenmesinin aynı süreçte yaşanması tesadüf değildir. Theodor Adorno’nun da söylediği gibi, ‘Auschwitz, birisi bir mezbahaya bakıp, ‘ama onlar hayvan’ diye düşündüğünde başlar’. II. Mahmud döneminde İstanbul’daki köpeklerin Hayırsız Ada’ya gönderilmesi gündeme alınmış olsa da o periyotta söylediği söz edilen teşebbüs İstanbul halkının itirazları sonucu başarılı olamamıştır. Daha sonraki devirlerde İttihatçı yönetim, İstanbul belediyesinin marifetiyle topladığı 80 binden fazla köpeği Tophane’de kayıklara bindirerek Ada’ya götürmüş, ölüme terk etmiş, köpekler açlık ve susuzluktan kırılarak yahut birbirlerini parçalayarak ölmüşlerdir. Bunu da tıpkı bugünkü köpek pogromunu savunanların ifade ettiği benzeri çağdaş tıbbın gereklerine ve Avrupa modernitesinin pratik uygulamalarına referansla ‘Avrupa’da da bu türlü yapılıyor’ teziyle savunmuşlardır.”

‘HAYVANAT BAHÇELERİ, PET SHOPLAR, YUNUS PARKLARI’

Şerhte teklifte eksik olan düzenlemelere de değinilerek “Hayvanlara şiddetten bahsederken, sadece sokak hayvanlarının maruz kaldığı şiddet anlaşılmamalıdır. Her gün sayısı hayli fazla hayvan, hayvanat bahçelerinde, pet-shoplarda, üretim tesislerinde, mezbahalarda, yunus parklarında velhasıl hayatın her alanında sistematik bir şiddet sarmalının öznesi pozisyonundadır. Bundan Ötürü hayvanların hayat alanlarından koparılması, doğal ömür döngülerini bozacak kısıtlamalara tabi tutulması şiddetin öteki yüzüdür” sözleri kullanıldı.

‘MAKBUL KÖPEK OLAN-MAKBUL OLMAYAN KÖPEK’

Şerhte, hayvanlara dair “ev ve sokak” yahut “sahipli ve sahipsiz” benzeri tanımlamalar yapılmasına ilişkin şu sözler kullanıldı:

“Evin dışında olan, sokağa bırakılmış, bakıma muhtaç hayvanlar benzeri bir algı ile kıymetlendirmek yerine, içinde bulundukları ortama yaratıcı bir biçimde ahenk sağlamış hayvanlar olarak görmek gereklidir. Bundan Ötürü ‘gerçek köpek’ sokakta binlerce yıldır yaşayan ve yaşamaya devam edecek olan köpektir, herhangi bir sapma ve sorun olarak görülmesi gereken ise bir fetişin standartlaştırdığı, epey büyük bir ekonomik kesimin parçası haline getirilmiş ev köpekleridir. Sokakta yaşayan köpekler, çağdaş kentin inşa edilmiş kaosunda çaresizce kendine ‘yuva’ arayan kurbanlar değillerdir. Çeşitçi bir akılla köpeklere hayat yeri biçmek, barınaklara hapsedilmelerini uygun görmek ve bu barınaklarda katledilmelerini anlayışla karşılamak yani hangi hayvanın makbul hangisinin makbul olmadığının kararını vermek, otoriter, baskıcı, bir zihniyetin düzen ismi altında uygulamaya koyduğu şiddet içeren icraatlarıdır.”

Teklifin münasebeti için “Dört sayfaya sığdırılmış münasebetler yumağında delil yok, iddia çoktur. Türkiye’de data çalışmaları, data toplama ve yayınlama altyapısının zayıflığı, kamu şeffaflığının eksikliği, politik kısıtlamalar sebebiyle yetersizdir” denilen DEM Parti şerhinde, münasebette ifade edilen nedenlerin kökenine inilmeden yapılacak hiçbir çalışma sonuç vermeyeceği kaydedildi.

‘TEMELSİZ BİLGİLERDEN OLUŞAN GEREKÇE’

Teklifin münasebetinde Türkiye’de sahipsiz köpek akınlarından ölen bireylere dair sayısal hiçbir data eklenmediği kaydedilirken “‘Sahipsiz hayvanların saldırısı sonucunda valiliklere ve yerel idarelere açılmış birçok tazminat davası bulunmaktadır’ bilgisi verilmiş ve tekrar bu iddia data ile desteklenmemiştir. Bu iddiayı ortaya koyanların, bahsettikleri belediyelerden kaçının kısırlaştırma merkezine sahip olduğunu, kaç tane kısırlaştırma ve rehabilitasyon yapıldığını açıklamamış olması da manidardır. Vazifelerini yerine getirmeyen yerel idareler kısırlaşma uygulamasını istikrarlı bir biçimde yapmış olsalardı, bugün iddia edilen tazminattan daha ekonomik ve toplumsal bir tahlil yaratmış olacaklardı. Bundan Ötürü misyonlarını yapmamış olmalarının bedelini tazminatla ödemiş olmalarında bir sorun yoktur tersine tazminatla sınırlı kalınmamalı daha aktif bir yaptırım uygulanmalıdır” denildi.

DEM PARTİ’NİN ÖNERİLERİ

DEM Parti tekliflerinden kimilerini şöyle sıraladı:

-Gerekli bütçe oluşturulup, mevcut barınak gerçekleri göz önünde bulundurularak tüm belediyelerin, hasta olan hayvanların refah içerisinde tedavi edilebileceği süreksiz hayvan bakımevlerini kurması, sokakları hayvanlar için daha yaşanılabilir hale getirmesi gerekmektedir.

-Kısırlaştırma, bakım ve rehabilitasyon çalışmaları için kâfi sayıda veteriner istihdam edilip soruna doğru temelde yaklaşılmalı ve yeni bir insanlık utancına imza atılmamalıdır.

-Sahipli-sahipsiz ayrımına gitmeden aktif bir kısırlaştırma ve aşılama seferberliği başlatılmalıdır. Bu hususta partimizin de temel önerisi olan Esirgeyici Veterinerlik Hekimliği uygulaması ile aşılama ve diğer önleyici uygulamalarla başta bulaşıcı hastalıklar olmak üzere birçok hastalık önlenebilir. Bunun için öncelikli olarak üreticilere eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmeli, hastalıktan ölümlerin önlenmesi için Hami Veteriner Hekimlik uygulaması başlatılmalıdır.

-Hayvan hakları alanında çalışan en geniş kesitlerle ortaklaşılarak, toplumsal şuur ve farkındalık çalışmaları artırılmalı ve bu kapsamda kampanya çalışmaları başlatılmalıdır. Muhtarlar başta olmak üzere tüm yerel mahalli yönetimlere hayvan hakları eğitimi verilmelidir.

-Bu kapsamda basın yayın kuruluşları üzerinden kamu spotları oluşturulmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.

-Türkiye’deki cins köpek ve kedi üretim tesisleri derhal kapatılmalı ve hayvanların para karşılığında satışı yasaklanmalı, barınak hayvanlarının sahiplenilmesi için teşvik çalışmaları yapılmalıdır.

-Birlikte yaşadığı hayvanları terk edenlere caydırıcı cezalar verilmelidir.

-Aynı şekilde belediyeler de ceza kapsamına alınarak bakım evde hayvanları kendi mukadderatına terk eden, aşı, tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarını yapmayanlara yaptırım uygulanmalıdır. Bu kapsamda bakım meskenlerinin kamera sistemi ile takip ve kontrol çalışmaları aksatılmadan yapılmalıdır.

-Yasal boşluklardan, cezasızlık ve denetimsizlikten faydalanarak hayvanları istismar eden, hayvanlardan rant sağlayan tüm hayvanat bahçeleri, yunus parkları, sirkler kapatılmalıdır.

‘KAMU GÜVENLİĞİ SORUNU’

Saadet-Gelecek Grubunun şerhinde sokak köpekleri meselesinin derinleşen bir kriz haline geldiği belirtildi ve “Özellikle son yıllarda artan sokak köpeği akınları, halkımızda önemli bir güvenlik tasası ve mağduriyet duygusu oluşturmuş, zaman zaman da yürekleri sızlatan olayların yaşanmasına sebebiyet vermiştir. Kamu güvenliği sorunu haline gelen bu durum, yerel idarelerin ve merkezi otoritenin sorumluluklarını yerine getirmekte yetersiz kaldığının açık bir göstergesidir” denildi.

‘HAYVANLAR BÜYÜYEN BİR DALIN KURBANI’

Sorunun temelindeki bir diğer büyük etkenin Türkiye’deki hayvan üretiminin ve satışının gereğince denetlenmemesi ve denetim altına alınmaması olduğuna dikkat çekilen metinde, “Sokak hayvanları, ne yazık ki rant peşinde koşanlar tarafından istismar edilmiş ve bu durum sorunun tahlilsiz hale gelmesine neden olmuştur. Hayvanların, giderek büyüyen bir kesimin kurbanı haline gelmesi, kabul edilemez bir durumdur” sözleri kullanıldı.

‘MİLYONDA BİR İHTİMAL DAHİ OLSA ÖTANAZİ DEĞİL YAŞATMA’

Tarım ve Orman Bakanlığı ile belediyelerin üzerine düşeni yapmadıklarının aşikar olduğu kaydedilen şerhte, teklifteki ‘ötanazi’ tabirinin çıkarılmasının yetersiz olduğuna şu sözlerle dikkat çekildi:

“SAADET Partisi olarak milyonda bir ihtimal dahi olsa ötanazi yerine yaşatmayı öncelediğimizi net olarak söylemek istiyoruz. Bizler, öncelikle saldırgan, çeteleşmiş, yasak ırk ve bulaşıcı hastalığı olan sahipsiz hayvanları toplayıp, içerisinde bakım konutlarının ve tam teşekküllü barınakların da olduğu hayat alanlarında yaşatma siyasetinin en doğru ve insani tahlil olduğuna inanıyoruz.”

SAADET-GELECEK GRUBU’NDAN ‘YAŞAM ALANLARI’ ÖNERİSİ

Saadet-Gelecek Grubunun şerh metninde ‘yaşam alanları’ önerisi şu ifadelerle sunuldu:

“Saadet Partisi olarak daha önce bu husus ile ilgili verdiğimiz kanun teklifinde ‘İl ve ilçe merkezleri dışında, Bakanlık tarafından belirlenen, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların yaşaması için tahsis edilen, etrafı çevrili açık alanlar’ olarak tarif ettiğimiz hayat alanları kurulmasını teklif ediyoruz. Ömür alanları; etrafı çit ya da duvarlarla çevrili, içerisinde hayvanların barınabileceği uygun alanlar, beslenme noktaları ve sağlık hizmetleri için gerekli altyapı bulunan, hayvanların doğal hayatlarını sürdürebilecekleri kadar geniş ve uygun kurallarda olan, gönüllülerin talep etmeleri durumunda ve kurulacak kamera sistemleri ile 7/24 izlenebilecek alanlardır.”

Bağış toplama hakkına sahip kuruluşların da barınak kurma yükümlülüğünün olması gerektiğini savunan şerh metninde serbest veteriner doktorların de kimliklendirme yapabilmesi, hayvanlara yönelik kötü muamele, satış, üretim, yasaklı ırkların üretimi ve reklamı benzeri bahislerde hem para hem de adli cezaların fahiş oranda artırılması, internetten hayvan satışının yasaklanması, sorunun tahlilini merkezî yönetim, yerel yönetim, hayvan sever dernekler ve veterinerler olmak üzere dört sacayağı üzerine inşa edilmesi benzeri teklifler de sunuldu.