TBMM Başkanvekili Karaca: Rusya-Türkiye ilişkilerinin gelişmesi iki ülkeye de kazanç sağlar

Türkiye Büyük Millet Meclisi heyeti olarak Rusya Federasyonu Federal Meclisi Lideri’nin davetlisi olarak resmi program kapsamında 4 günlük bir ziyaret gerçekleştirdik. Öncelikle şunu ifade etmek isterim ki, Türkiye-Rusya ilişkileri açısından çok doğru bir zamanlamayla gerçekleştirilmiş, doğru adımlarla hayata geçirilen bir program oldu. Federal Meclis, akabinde Duma ziyaretleri ve daha sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi’nde gençlerle bir buluşma oldu. Programın son günü St.Petersburg Yasama Meclisi Başkanı ve Meclis Üyeleri ile heyetler arası toplantı yapıldı. Moskova programında yüzlerce Rus vatandaşa Türkçe kursu veren Yunus Emre Enstitüsü’nde Rus ressamların fotoğraflarının yer aldığı stant açılışı gerçekleştirildi. Stantta Nazım Hikmet için başka bir kısım hazırlanması beni hayli mutlu etti. Bilindiği üzere Türkiye’den Rusya’ya yatırım yapan birçok iş adamı var. O iş insanlarıyla Büyükelçilik konutunda bir araya geldik, yaşadıkları sıkıntıları dinledik. Ukrayna-Rusya krizi sebebiyle Avrupa’nın, Amerika’nın Rusya’ya uyguladığı çok ağır yaptırımlar var. Bu yaptırımların tahlili noktasında, bu yaptırımlar konusunda Türkiye’nin aracılığını Rusya çok önemsemekte… Türkiye Cumhuriyeti’nin, Rusya Federasyonu için her alanda gerek dünyaya açılması, gerekse Ukrayna-Rusya krizinde çok önemli bir pozisyonda olması ziyaret boyunca tüm görüşmelerde vurgulandı. Rusya-Ukrayna krizinin tahlili noktasında da Rusya’nın beklentilerinin Türkiye üzerinden gerçekleşmesi fikri not edilmeli… Nitekim iki ülke arasında da birçok alanda da hem ortaklaşılan hem farklı düşünülen noktalara dikkat çekildi. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve bilhassa de bizlerin ideolojisi sürekli yurtta barış, dünyada barış unsurudur. O nedenle Ukrayna-Rusya krizinin adil ve barışçıl bir tahlile kavuşması için Türkiye Cumhuriyeti Devleti çok önemli ve kritik bir tesire sahiptir. Ukrayna’yla barış masaları kuruluyor, görüşmeler yapılıyor lakin Rusya dahil edilmiyor. Rusya’nın dahil edilmediği bu görüşmelerin asil ve kalıcı barışı sağlayamayacağı heyetimiz tarafından vurgulandı. Diğer görüşme bahisleri Filistin, Suriye, sığınmacı siyasetleri ve sıkıntıları oldu. Bu bahislerle ilgili iki ülke arasındaki ortaklaşılabilen noktaların neler olduğu da ortaya çıkmış oldu.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti açısından çok çok önemli bir süreç. Bu sürecin doğru bir dış siyaset anlayışı ile iç siyaset gereci yapılmadan değerlendirilmesiyle de Türkiye’nin birçok alanda çok önemli kazanımlar elde etmesi mümkün. Dış siyasette ülkeler arası münasebetlerin ferdî olmayıp devletlerin karşılıklı çıkarlarının dostluk anlayışı temelli olması, dış siyasetin bu çerçevede yürütülmesi bağlamında çok çok önemli diye düşünüyorum. Ülkeler arasındaki dostluklar elbetteki ülkelerin çıkarlarıyla orantılıdır. Türk-Rus ilgilerindeki bu yakınlaşmanın her iki devlet açısından da çıkarlarının ortaklaştığı, örtüştüğü yahut her iki devletin de karşılıklı çıkarlarını sağlayabileceği bir süreçtir. Tüm bu sebeplerle, önemli manada Rus hükümeti tarafından hem Federal Meclis, hem Duma, hem St. Petersburg Meclisi tarafından nitekim çok üst seviye bir karşılamayla ağırlanmak ve çok verimli bir çalışma temposuyla çalışmalarda yer almak heyetimizi mutlu etti.

Orada çözülmesi gereken meseleler var; Türkiye de bu mevzuda daha önemli adımlar atması gereken bir süreci gözlemledim. Zira 100 milyar dolarlık bir ticaret planlanıyor ve bu 100 milyar dolarlık ticarete de oradaki Türk iş insanlarının Türkiye ile finans olarak para akışının mümkün olmadığı bir yaptırım uygulanıyor. İş dünyası hasebiyle önemli bir yarar kaybına uğruyor. Bir de bu yaşanan Rusya-Ukrayna krizi sebebiyle Türkiye’den Rusya’ya ham madde geçişi epeyce uzun bir güzergahtan gerçekleştiği, yaşanan savaş sebebiyle yol güzergahının çok uzun olduğu ve bu nedenle Türkiye’den Rusya’ya Rusya’dan Türkiye’ye gelecek olan mal ve eserlerde sahiden bilhassa Çin’le rekabetin de çok problemli olduğunu ifade ettiler. Ödemelerini de bankalar üzerinden yapamıyorlar. Bankalar üzerinde ödeme yapamadıkları için de önemli yarar kayıpları ve ödenmesi gereken, almaları gereken önemli ticari karşılıklar olduğu, bunun kesinlikle tahlile kavuşması gerektiği heyetlerarası görüşmelerde Rus heyetine iletildi. Finansal transfer meselesinin devam etmesi halinde iş insanlarının yaşayacağı problemlerin artacağı, ticari ilişkiler manasında sorun yaşanacağı ve diğer ülkelerle rekabet edemeyecekleri bir noktaya geleceği için çok da önemli zarar göreceklerini ifade ettiler. O nedenle bu mevzuda kesinlikle her iki devlet yetkililerinin bir araya gelerek somut tahlil üretmesi gerekiyor. Tabii Türkiye’nin de Birleşmiş Milletler, NATO üyesi olması, Türkiye’nin swift ağına dahil olduğu göz önüne alınarak nasıl tahlil teklifleri hayata geçirilebileceği tartışılmalıdır. İş insanlarının oradaki bu ticari faaliyetlerin, finansman mevzularında iki ülke arasındaki geçişkenliği noktasındaki o krizin kesinlikle çözülmesi gerekiyor. Bunun için iktidara çok büyük külfet ve yükümlülük geliyor.

Yine orada bilhassa dile getirilen nokta karma evlilikler çok yaygınlaşmış ve doğan çocukların Türkçe eğitim alabilmeleri için orada bir okul açılmasını talep ettiler. Buna ilişkin de gereken görüşmeler yapıldı. İki ülke arasında artık top hukuksal yerde bunu hayata geçirilebilecek mercilerde… Onların da Türkçe eğitim alabilmeleri, Türk kültürünü yaşatabilmeleri ve öğrenebilmeleri için bu türlü bir eğitime erişme talepleri için teşebbüsler yapmak zarurî. Özetle heyetler arası görüşmeler, iş dünyasının meseleleri, iki ülke ve dünya ölçeğinde yaşanan problemlerin gündeme gelmesi, görüşlerin bu türlü kritik bir süreçte karşılıklı konuşulması kıymetlidir. Asıl bu görüşmelerin sonuçlarının hayata geçirilmesi, sürecin faal takibi, iç siyaset gereci yapmadan iktidarı ve muhalefeti ile akılcı bir dış siyaset anlayışı ile taviz vererek değil ülke çıkarlarının öncelenmesi ile sonuçlarının takip edilmesi gerekmektedir.