Prof. Dr. Emin Gürses’e göre ABD, Rusya’yı uzun menzilli füzelerle meşgul ederken diğer yandan Suriye’yi baskı altına almaya çalışıyor. Avrupa’da gümrük siyaseti sebebiyle Trump korkusu yaşandığını aktaran Gürses, ekonomik tablonun Avrupa için olumsuz bir tablo çizdiğini belirtti.
ABD’nin Ukrayna’ya, Rus topraklarına karşı uzun menzilli füze kullanma müsaadesi vermesini İngiltere’nin Storm Shadow onayı takip etti. Ukrayna, Rus topraklarını sırasıyla ATACMS ve Storm Shadow füzeleriyle hedef aldı.
Buna karşılık Rusya Federasyonu, yeni geliştirilen Oreşnik orta menzilli balistik füzeyi kullanarak Dnipro’daki Ukrayna ordusuna ait askeri havacılık sanayi tesislerini vurdu. Oreşnik füzesinin ses suratının beş katında hareket ettiği, 5 bin kilometre menzile sahip olduğu ve MIRV harp başlığı taşıdığı ifade edildi.
Diğer yandan Suriye’de de bir müddettir görece sakin durumda olan cephe sınırları bir anda ısındı. Lübnan’da ateşkesin kabul edildiğini açıklarken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “Beşar Esad, ateşle oynuyor” demesinden saatler sonra Türkiye’de de terör örgütü olarak kabul edilen Heyet Tahrir El Şam, Suriye’nin Halep kentine saldırı başlattı.
İdlib’te konuşlu Heyet Tahrir El Şam, Halep’in batı kırsalına başlattığı atakta Suriye ordusuna ait mevzileri ve yerleşim ünitelerini hedef aldı. İki gündür devam eden çatışmalar sonrasında Halep kentine yaklaşan Heyet Tahrir El Şam’a karşı Suriye ordusu da karşı operasyon başlattı. Örgütün ataklarının, Netanyahu’nun açıklamasından sonra gelmesi dikkat çekti.
Donald Trump koltuğa oturmadan önce kriz bölgelerindeki son durumu, Biden idaresinin uzun menzilli füze kararını ve Avrupa’daki ekonomik sakinliği, Yeditepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Emin Gürses ile konuştuk.
‘Asıl mesele Rusya’nın meşgul edilmesidir’
ABD’nin uzun menzilli füzelere onay vermekteki asıl maksadının Rusya’yı meşgul etmek olduğu değerlendirmesinde bulunan Prof. Dr. Emin Gürses, bu sayede Amerika’nın Suriye’deki ve Ortadoğu’daki planlarını devreye sokmaya çalıştığını belirtti. Gürses’e göre bir diğer sebep ise ABD’nin Rusya’ya karşı pazarlık kozu yaratmak istemesi:
“Biden bu ateşkesi giderayak ‘Ben kötü bir adam değilim’ mesajı vermek için yapıyor. Rusya ile hengamesi zati Amerika’daki Yahudi sermayesine mesaj için. Trump gelir gelmez aslında gümrükleri yükselteceğini söyledi. Meksika, Kanada, Çin toplandı, uluslararası ticaretin korumacılığa geçip geçmeyeceğini sorguladı. Gelişmiş kapitalist ülkeler, üretim sıkıntıları yaşadıkları için müdafaacı kalkanlarını yükseltmeye çalışıyorlar ki Asya piyasasında üretilen mallar Batı’nın ekonomisin çökertmesin. Almanya’dan haberler geliyor; çok önemli şirketler tasfiye olmaya başladı. Almanya’nın en büyük sanayi devi, çalışanların yüzde 40’ını işten çıkartacak. Bu da üretimden kısmak manasına geliyor. Geçen hafta Almanya’daydım. Almanlar, Rusya ile gerginliğin işi bu noktaya kadar getirdiğini söylüyor. Parlamentoda Sosyal Demokrat ve Sosyalist kanatla milletvekilleriyle konuştum. ‘Rusya ile bir araya gelmezseniz yalnız sizin için değil, bütün Avrupa için önemli ezalar olacak’ dedim. Rusya’ya bir şey olduğu yok; Rusya kendi içinde üretim sistemini kurdu. Enerji ithalatı her yerden var.
Türkiye’de Enerji Bakanı, Rusya’ya karşı ambargo duvarını yükseltmenin Türkiye’ye zarar vereceğini söyledi. Zira Rusya’nın Asya’da da pazarı var. Çin’e satıyor. İran da Çin’e satıyor. Çin üretimi artırınca Kanada gümrük vergilerini yüzde yüz artırdı. Bu gidişat, uluslararası kapitalist sistemin tıkanması ve çökmesi manasına gelir. Ukrayna’ya uzun menzilli füze kullanma müsaadesi vererek, Rusya’yı sıkıştırarak masaya o denli oturma yönünde efor var. Almanlar bu türlü diyor. Füzeler atılınca Rusya sıkışır ve masaya oturur diye düşünüyorlar. Biz 2014’te Türkiye olarak ne önermiştik? Rusların en çok önemli sorunu, Ukrayna’nın NATO’ya alınmaması. Bir de Kırım’ın ilhakı var. Almanlar diyor ki, Amerikalılar’a göre bu durumda Rusya ile masaya oturup Kırım’ı da alamazlarsa, masaya oturunca Rusya istediğini almış olur ve dünyaya bu mesaj verilir. Rusya’nın burada donanması var. Putin, o donanma çıkartılırsa donanmayı koyacak yeri olmayacağını söyledi. 2014’te Ukrayna NATO’ya alınsa, Kırım oranın toprağı olarak tanındığı için Rusya’nın donanmayı çıkartması gerekecekti. O zaman ne yapılacaktı? Ya 49 yahut 99 yıllığına Kırım’ı Rusya’ya kiralamalarını önerdik. Zati o yıla kadar donanma diye bir şey kalmayabilir dünyada.
Fakat Rusya’yı meşgul edip Suriye’yi sıkıştırıyorlar şu anda. Suriye’de kimi akınlar olmaya başladı. Bunlar bir yerden talimat aldı. Değilse Suriye ordusuna karşı örgütler bu türlü bir harekat yapamaz. Suriye ordusuyla çatışmaya girmişler ve başarılı oluyorlar. Rusya meşgul olduğu için Suriye ile uğraşamıyor. Bunu biliyorlar ve Suriye’yi sıkıştırıyorlar. Bizim Dışişleri Bakanı ne diyor? ‘Hamisi biziz’ diyor. Koruması bizde diyor. Madem koruması sizde, Fırat’ın doğusuna gir bakalım. Koruması nasıl sizde? Niçin giremiyorsun oraya? Zira koruması sende değil. Ahmet Davutoğlu o dönem Mehmet Ali Birand’a ‘Suriye’nin ihalesi bizde’ demişti. Hani ihale sizdeydi? Bu laflar ayıp laflar. Bir ülkenin içişlerine karışıyorlar, bu türlü diyorlar. Bu bile uluslararası mahkemelerde yargılanabilecek sözlerdir.
Şimdi Hizbullah ile İsrail muahedeye çalışıyor. İsrail çok yoruldu. Hizbullah, her meskenlerinde iki tane füze var. Bunlar omuzdan atılır. Biraz değiştirilmiş, geliştirlimiş fakat klasik silahlar. Bunları elektronik olarak vuramıyorlar. Ne yapıyorlar? Türkiye’de birçok yabancı dernek faaliyet gösteriyor. Bunların içinde gazeteciler de var. Bunlar Suriye’ye gidiyor. Daha çok Şanlıurfa’ya, Gaziantep’e yerleşmişler. Bunların bir aygıtları var. Gittikleri yerleri işaretliyorlar. Ve bu işaretler, gerekli istihbarat ünitelerine gidiyor. Sonra bu bilgiler İsrail’e gidiyor ve İsrail de bu bölgeleri vuruyor. İşte Beyrut’ta vurulan yerler aslında bu gazetecilerin gidip koordina verdiği yerler. Lübnan’da da bu yapıldı. Biz, bu gazetecilerin bir kilometre aralıktan üzerlerinin aranmasını söyledik. Fakat orada bile düğmeye bassalar koordinat bildiriliyor. Orayı denetim ediyorlar. Bilhassa Beyrut’un güneydoğusundaki Hizbullah mahallelerinde bunlar yaşanıyor. Hizbullah basın sözcüsünü bu türlü öldürdüler. Koordinatlar yerinden verildi. Tabii unutmayalım Esad’ın yanında İngiliz istihbaratıyla ilişkili ekipler var. Beşar Esad’ı da bu bahiste uyardık. Fakat asıl mesele, Rusya’nın meşgul edilmesidir.
Rusya’yı masaya oturtmak için füzeleri devreye soktular. Fakat bunu bir yere kadar götürebilirler. Almanya’da büyük bir gerginlik var zira Almanlar, Rusya karşılık verirse füzelerin birçoklarının kendi ülkelerine düşeceğinden korkuyorlar. Ben de Rusya’nın karşılık verirken İngiltere’yi, Londra’yı vuracağını söyledim. Rusya’nın mesajı bu. Savunma Bakan yardımcısı söylüyor. Sistemi oturtamadılar. Trump geldiğinde etrafındaki tüm adamları, AIPAC benzeri Ortadoğu siyasetini belirleyen Yahudi lobilerini etkilemek için İsrail yanlısı adamları etrafına aldı. Trump iktidarını sürdürmek, başına bir bela gelmemesini sağlamak için bunları yapmak zorunda.”
‘İngiltere’de Ukraynalılar kente yerleşti ve şikayetler başladı’
Avrupa’da artan hayat pahalılığı sebebiyle ABD siyasetlerinin sorgulanmaya başladığını aktaran Emin Gürses, bilhassa İngiltere’de sosyal devlet siyasetlerinden eser kalmadığını belirtti:
“Trump’ı anlamak zor değil; parayı takip edeceksiniz. Trump, ABD’nin ekonomik olarak çok sıkıştığını söylüyor ve bunu müttefiklerine yüklemeye çalışıyor. Ama müttefikleri büyük rahatsızlık içinde. Ukrayna savaşından sonra Almanya’daki Ukraynalı mülteci sayısı 2 milyona yaklaştı. Bunlar, Türkiye’den ya da diğer yerden giden göçmenler benzeri değil. Onlar bulaşık yıkar, temizlik yapar. Ukraynalılar ise sabah akşam oturup bira içiyor. Dün İngiltere’de Personel Partisi ile Muhafazakar Parti toplantı yaptı. Muhafazakar Parti, 2 milyon 700 bin mülteci geldiğini söyledi. Burada sıkıntı yaşamaya başladıklarını söylediler. İngiltere’de bu türlü bir hazırlık olmadığını, fiyatların birden yükseldiğini söylediler. Almanlar boş arazi olduğu için il dışına yerleşke kuruyor. Ama İngiltere’de Ukraynalılar kente yerleşti ve şikayetler başladı. İngiltere zati Amerika ile birlikte Almanya’yı ve Rusya’yı düşünceye sokma işinin içinde. Ama orada da ekonomi geriye gitmeye başladı.
Oradaki bir arkadaşım, 1990’larda 80 bin sterline satılan meskenlerin şu anda 350 bin sterline yükseldiğini söyledi. Her para ünitesi değer kaybeder fakat İngiltere’de 40 yıldır et-süt fiyatları bile birebirdi. Bu türlü fiyat dalgalanmaları çok önemli olaylar. İşçi Partisi’nin lideri ve Başbakan Keir Starmer iktidara gelince kimlerin adamı olduğu soruldu bana. Çok kolay dedim. Kimlerle irtibat kurduğunu, İngiliz derin devletiyle ilişkilerine bakmaları gerektiğini söyledim. İnsanların refahını artırmayı, ev kurmayı savunanları ‘gizli komünist’ diye tasfiye ettiler. Keir Starmer, İngiliz sarayının desteklediği adam. Halk ise hayatın pratiğini yaşıyor ve ondan rahatsız. Personel Partisi’nin lideri değişse ya da Muhafazakar Parti iktidara gelse, nasıl bir siyaset izleyecekler? 1990’lı yıllarda insanlara ev sağlamayı, işsizlik maaşı vermeyi çok zorlaştırdılar. Bütün Avrupa’da zorlaştırdılar. Fakat Avrupa’nın itirazı Trump’a da var. Trump, bu işi nereye kadar sürdürecek? Almanlar, boru sınırından değil Amerikan gemilerinden gaz almalarını sorgulamaya başladı bile.”
‘Avrupalılar Amerika’dan korkuyor’
Prof. Dr. Gürses’e göre Avrupalılar, gümrük vergisi siyaseti sebebiyle Trump’tan korkuyor:
‘Çin’i dahil etmeden uluslararası sistem kuramazlar’
Çok kutupluluğa evrilen dünyada Batı’nın Çin ile işbirliği yapmak zorunda olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gürses, Çin’e karşı kurulan AUKUS benzeri ittifakların tesirli olmadığını ve dev nüfusu ile üretim gücü sayesinde Çin’in yaptırımlara karşı da bağışıklı olduğunu ifade etti:
“Asya Pasifik bölgesinde İngiltere’nin ilgisi olmadığı halde İngiltere, ABD ve Avustralya, AUKUS diye bir askeri pakt kurdu. Bu, Çin’e karşı kuruldu. Yıllar önce ‘Asya NATO’su’ diyorlardı. İşte o budur. NATO diye bir kurum var, bir de NATO dışında yeni bir askeri pakt kuruyorlar. NATO’yu Batı Asya’ya taşımaya uğraşıyorlar ama Pasifik’e taşıyamadılar. AUKUS, Çin’e karşı kuruldu. Çin onu da dikkate almıyor. Gidip Tayvan’ın etrafında tatbikatlar yapıyor ve ABD’ye ‘Ben buradayım’ mesajını veriyor. Kissinger’ı Çin’e gönderdiler. Adam 101 yaşındaydı. Sonrasında öldü. Kissinger Çin’de, Amerikan liderlerinden daha çok önemli merasimlerle karşılandı. Zira Kissinger vaktinde bu işleri organize eden kişi. 1972’de Nixon’ın oraya gidişini ayarlayan kişi. Henry Kissinger sonra açıklama yaptı. ‘Uluslararası sistem yeni kuruluyor. Bu sistemi kurarken Çin’i dışlarsanız esasen sistem olmaz’ dedi. Milletler Cemiyeti’ni de Avrupa merkezli kurup SSCB’yi içine almadılar. Olmadı, yürümedi. Hitler 1933’te iktidarı ele geçirdi, Milletler Cemiyeti’ni tanımadı.
Çin’i almadan uluslararası sistemi kuramazsın. Çin ile işbirliği yapmak zorundasın. Çin’den taviz koparmak için Çin’i sıkıştırmaya çalışıyorlar. Nasıl ki Ukrayna’ya füze verip Rusya ile masaya oturmadan önce geri adım attırmaya çalışıyorlar, birebirini da AUKUS ile Çin’e yapıyorlar. Çin de ticaret yaptıklarını, ucuza üretim yaptığını söylüyor. Bunu üzerine Batı, serbest ticaretten vazgeçtiğini söylüyor. Çin de adil ticareti öne sürüyor. Fakat Batı da bu sefer Batı üretimine pozitif ayrımcılık yapılmasını dile getirdi. Emperyalizm ne kadar sıkışmış ki Çin’den pozitif ayrımcılık istiyor. Çin olmadan sistem kuramazlar. Üretim orada. 1990’lı yıllarda hocalar ‘Dünyada üç merkez var. Kuzey Amerika, Avrupa ve Japonya’ diyordu. Japonya’nın dünyanın en iyi üretimini yaptıklarını söylüyorlardı. Fakat Japonya’nın pazarı yoktu. Çin’in var. Çin’de bir buçuk milyar insan var. Maaşlar artıyor, kendi iç pazarı büyüyor. Ambargolara karşı hazırlık yapıyorlar. Japonya’da yüz yirmi milyon insan var. Kendi pazarını doldurdu. Avrupa-Amerika pazarı olmasa ne yapacaklar? Şu Anda Japonya, Avrupa’nın güvenliğinin Pasifik’ten geçtiğini söylüyor. Kendini muhafazaya almak istiyor zira sıkıştılar. Güney Kore üretimleri, Japonya’yı geçti Yani Japonya o güç merkezlerinden birisi değil.”
‘Türkiye, Rusya ile ne kadar yakın durursa Suriye sıkıntısı o kadar çabuk çözülür’
Prof. Dr. Emin Gürses’e göre ABD, Suriye’nin kuzeyinde yeni bir devlet kurmak istiyor ve Türkiye’ye bu bahiste baskı yapıyor: