Ümraniye-Karagümrük maçında 6 oyuncu değişikliği! Kural hatası var mı?

Hüseyin ÖZKÖK –

Trendyol 1. Lig’de bugün oynanan Ümraniye-Karagümrük müsabakasında iki takım da 5 yerine 6’şar oyuncu değişikliği yaptılar. Bunun sebebi ise IFAB’ın uzun mühletten beri üzerinde çalıştığı beyin sarsıntılarında ekstra oyuncu değişikliği protokolünün bu dönemden itibaren futbol oyun kuralları kitabına girmesi.

Buna göre maçta görevli takım tabibi bir oyuncunun beyin sarsıntısı geçirdiğine karar verirse o oyuncunun takımı 5 oyuncu değişikliğine ek olarak ekstra bir oyuncu daha değiştirebiliyor. Bununla birlikte de karşı takım da eşitliğin sağlanması açısından aynı şekilde bir oyuncu değiştirme hakkına daha sahip oluyor ve isterse oyuncu değiştirebiliyor.

Kural futbol oyun kuralları kitabında şu şekilde yer alıyor.

Ek kalıcı beyin sarsıntısı değişiklik protokolü

1 Temmuz 2024 tarihinden itibaren geçerlidir

Giriş

IFAB’ın 2 Mart 2024’te İskoçya’da düzenlenen 138. Yıllık Genel Toplantısında (YGT) onay alınmasının akabinde, Oyun Kuralları artık karşılaşmalarda ek kalıcı beyin sarsıntısı oyuncu değişikliği kullanımına izin verilmesine onay veriyor.

Beyin sarsıntısı geçiren ya da beyin sarsıntısı geçirdiğinden şüphelenilen bir oyuncu değiştirildiğinde ve maçta daha fazla yer almadığında ek bir kalıcı beyin sarsıntısı oyuncu değişikliği gerçekleşir. Bu oyuncu değişikliği, ‘normal’ izin verilen oyuncu değişikliklerinden (veya uygun olan oyuncu değişikliği fırsatlarından) biri olarak sayılmaz.

Ek kalıcı beyin sarsıntısı değişikliklerine ilişkin referans şurada bulunur:

Kural 3. Oyuncular

3.2 Oyuncu değişikliği sayısı – Ek kalıcı beyin sarsıntısı oyuncu değişikliği

Müsabaka talimatları, ‘Notlar ve değişiklikler’ altında listelenen protokole uygun olarak ek kalıcı beyin sarsıntısı oyuncu değişiklikleri kullanabilir.

Not: Denemeler sırasında iki farklı protokol kullanılmasına karşın, IFAB Genel Heyet Toplantısında tek bir protokol onaylamıştır ve onaylanan bu protokolün bütünüyle kullanılması gereklidir.

Prensipler

• Her takımın bir maçta en fazla bir ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ kullanmasına izin verilir.
• Halihazırda kullanılan oyuncu değişikliği sayısına bakılmaksızın ‘beyin sarsıntısı değişikliği’yapılabilir.
• Halihazırda gerçekleştirilen değişikliklerin sayısına bakılmaksızın, belirtilen yedek oyuncu sayısının kullanılabilecek azamî ‘normal yedek oyuncu’ sayısıyla aynı olduğu karşılaşmalarda, ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ için daha önce değiştirilmiş bir oyuncu ne olursa olsun herhangi bir vakitte kullanılabilir.
• Bir ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ yapıldığında, rakip takım herhangi bir nedenle’ ek bir yedek oyuncu’ kullanma seçeneğine sahiptir.

Prosedür

Oyuncu değişikliği prosedürü Kural 3 – Oyuncular’a uygun olarak yürütülür (aşağıda aksi belirtilmedikçe). ‘Beyin sarsıntısı değişikliği’ yapılabilir:

• beyin sarsıntısı meydana geldikten ya da bundan şüphelenildikten çabucak sonra;
• saha içi değerlendirme ve/veya saha dışı değerlendirme sonrasında; veya
• Bir oyuncunun daha önce değerlendirildiği ve oyun alanına döndüğü durumlar da dahil olmak üzere, sarsıntının meydana geldiği ya da bundan şüphelenildiği herhangi bir vakitte.
• Bir takım ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ yapmaya karar verirse, hakem/dördüncü hakem ideal olarak farklı renkte bir oyuncu değişikliği kartı/formu kullanarak bilgilendirilir.
• Beyin sarsıntısı geçiren ya da beyin sarsıntısı kuşkusu olan oyuncunun, penaltılar (penaltı vuruşları) dahil olmak üzere maçta daha fazla yer almasına izin verilmez ve mümkünse soyunma odasına ve/veya tıbbi bir tesise kadar kendisine eşlik edilmelidir.
• Rakip takım, hakem/dördüncü hakem tarafından, diğer takım tarafından yapılan ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ ile eş vakitli olarak ya da diğer bir vakitte kullanılabilecek ‘ilave oyuncu değişikliği’ ve ‘ilave oyuncu değişikliği’ fırsatı kullanma seçeneğinin olduğu konusunda bilgilendirilir (Oyun Kurallarında aksi belirtilmedikçe).

Oyuncu değişikliği fırsatları

• ‘Beyin sarsıntısı oyuncu değişikliği’ yapmak, ‘normal oyuncu değişikliği’ fırsatlarının sayısına ilişkin herhangi bir sınırlamadan başkadır.

• Fakat, şayet bir takım ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ ile aynı anda ‘normal oyuncu değişikliği’ yaparsa, bu onun ‘normal oyuncu değişikliği’ fırsatlarından biri olarak sayılacaktır.

• Bir takım tüm ‘normal oyuncu değişikliği’ fırsatlarını kullandıktan sonra, ‘normal oyuncu değişikliği’ yapmak için ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ni kullanamaz.

• Bir takımın ‘beyin sarsıntı değişikliği’ yapması durumunda, rakip takım ‘ilave oyuncu değişikliği’ kullanabilir ve bir ‘ilave oyuncu değişikliği’ fırsatı elde eder. Bu ek imkan sadece ‘ek oyuncu değişikliği’ için kullanılabilir, ‘normal oyuncu değişikliği’ için kullanılamaz.

Maç vazifelileri

Hakem ve diğer maç vazifelileri, bilhassa de dördüncü hakem:

• bir oyuncunun değiştirilip değiştirilmeyeceği ya da bir oyuncunun ‘normal bir değişiklik ya da ‘beyin sarsıntısına bağlı değişiklik’ ile değiştirilip değiştirilmeyeceği konusunda takımın karar verme sürecinin bir kesimi değillerdir;

• gerçek ya da şüphelenilen bir yaralanmanın ‘beyin sarsıntısı değişikliği’ yerine kullanılmasının uygun olup olmadığına karar veremezler;

• bir oyuncunun kesin ya da şüphelenilen bir sakatlığı varsa, bir oyuncunun kıymetlendirilmesi ve/veya tedavi edilmesi gerektiğinden şüpheleniyorlarsa takım kaptanını, antrenörü ve/veya sağlık çalışanını bilgilendirmek de dahil olmak üzere uygun dayanağı vermelidirler;

• takım kaptanının, antrenörün ve/veya sağlık çalışanının, sakatlanan bir oyuncunun oynamaya devam edemeyeceği istikametindeki kararını desteklemelidir; bu, hakemin yeniden başlamayı oyuncu oyun alanını terk edene kadar ertelemesini gerektirebilir; ve

• ‘beyin sarsıntı değişikliğinin’ uygun olmayan bir şekilde yapıldığına dair kaygılar varsa, ilgili yetkilileri bilgilendirmelidirler