Dolarizasyon 6 yılın en hızlı artışını gördü: Yükselişin yarısı 19 Mart sonrası yaşandı
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik 19 Mart’ta başlayan operasyonla finansal piyasalardaki sarsıntı hem yerlinin hem yabancının TL’den kaçışı sonucunu doğurdu. Döviz mevduatları bu yılın ilk 16 haftasında parite etkisinden arındırılmış olarak 16.9 milyar dolar yükselirken 2019 sonrası en hızlı yükselişine imza attı. Bu yükselişin yarısı ise 19 Mart sonrası yaşandı.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre, piyasalardaki 19 Mart sarsıntısı sonrası yurtiçi yerleşikler yönünü yeniden dövize döndü. Merkez Bankası verilerine göre 2019 yılının ilk 16 haftasındaki parite etkisinden arındırılmış olarak 21.2 milyar dolarlık döviz mevduatı artışının ardından bu yılın aynı döneminde 16.9 milyar dolar yükseliş yaşandı. Böylece son 6 yılın en yüksek dolarizasyonu yaşanırken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre mevduatta da dolarizasyon oranı İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınıp tutuklanmasıyla 14 Mart ile biten haftada yüzde 40,26 iken 18 Nisan ile biten haftada yüzde 42,5’e yükseldi. 5 haftada mevduatta dolarizasyon 2.2 puanın üzerinde arttı. 19 Mart’tan bu yana yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduat yükselişi de 9 milyar dolara dayandı.
Swap hariç net rezerv 45 milyar dolar geriledi
Ekonomistlerin, Merkez Bankası’nın ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının da en dikkat çektiği nokta Türkiye’de yurtiçi yerleşiklerin dövize eğiliminin artması. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan son olarak geçen hafta ABD’de yaptığı sunumda da döviz mevduatlarındaki değişime vurgu yaparken geçen hafta Cuma günü Türkiye gözden geçirmesine ilişkin notunu yayımlayan S&P de net döviz rezervlerindeki azalmanın yoğunlaşması halinde notun düşürülebileceğini ifade etti. 19 Mart’tan bu yana Merkez Bankası artan döviz talebini karşılamak ve döviz kurlarındaki sert artışların önüne geçmek için döviz satışını sürdürüyor. Ekonomistlerin hesaplamalarına göre 19 Mart’tan bu yana yaklaşık 50 milyar dolara yakın satış yapıldı. Bu dönemde swap hariç net döviz rezervi 65.4 milyar dolardan 18 Nisan itibariyle 20.4 milyar dolara geriledi. Swap hariç net rezervde 19 Mart sarsıntısından bu yana kayıp 45 milyar dolar oldu.
Bu yılki artışın yarısı 19 Mart sonrasında
Merkez Bankası’nın döviz satışının sürdüğü bu haftalarda yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduat artışı hızlandı. Merkez Bankası verilerine göre 19 Mart’tan bu yana yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 8 milyar 794 milyon dolarla 9 milyar dolara dayandı. Bu artışın 3 milyar 810 milyon doları yurtiçi yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatındaki artıştan, 4 milyar 984 milyon doları da yurtiçi yerleşik tüzel kişilerin döviz mevduat artışından kaynaklandı. Merkez Bankası verilerine geçen yıl sonundan bu yana bakıldığında ise 16 milyar 884 milyon dolara ulaştı. Yani 19 Mart’tan bu yana yaşanan artış bu yılın başından itibaren yaşanan döviz mevduat artışının yarısını oluşturmayı başardı.