‘Musk, Epstein paylaşımını yaparak fevri davrandı ve sınırı aştı. Siyasi teamüllere aykırı bu. Tepki çekti’

“Elon Musk – Donald Trump kavgası birçok insanda şok etkisi yarattı. Fakat uzun vadede takip edenler, bu iki kişi arasında kriz çıkabileceğinin sinyallerini görmüştü. Daha kabine yeni kuruluyorken şunu vurgulamıştım: Donald Trump, Elon Musk’ı kabinesine alarak büyük bir hata yapıyor demiştim. Çünkü böylesi bir ortaklığın huzur içinde bitmesi zor. İkisinin karakterleri göz önünde bulundurulursa ve Elon Musk’ın devlet teamüllerinden anlamayan yapısıyla bir anda devlet işine soyunması da dikkate alınırsa bu sonuç ortaya çıkıyor. Trump için de benzer şeyler söylenir ama Trump büyük ölçüde rasyonel bir figürdür. Kiminle ne konuşması gerektiğini bilir. Elon Musk’ın bu konuda ciddi sorunları var. Daha göreve gelir gelmez, Trump’ın ekibinin geri kalanıyla ciddi sorunlar yaşadı. Kavganın başlangıç noktası olan Big Beautiful Bill’den önce Musk’ın görevine değinmek gerekiyor. Elon Musk göreve geldiğinde DOGE Departmanı, diğer bakanlıklar gibi değildi. Diğer bakanlıklar gibi Kongre’den onay alarak koltuğa oturmadı Musk. Diğer bakanlar, Kongre’de ciddi bir mücadele verip kendilerini savunmak zorunda kaldı. Tusli Gabbard, Marco Rubio ve Kennedy zorlanırken, Musk süratle görevine başlamıştı.

Musk’ın yaptığı şey, aslında daha başında herhangi birinin olmadığı bakanlıkların iç işleyişine müdahale etmek, rapor talep etmek ve bunu Trump’ın onayı ile yapmak. Zaten bu bakanlıklarda henüz bakan yokken bunu yapması, yazılı olmayan bazı kuralların çiğnenmesine sebep oldu. Elon Musk’ın DOGE’de çalıştırdığı kişiler çok yetkili hükümet görevlileri değildi. 19-20 yaşında genç çocuklardan bahsediliyor. Ve bu gençler, CIA, FBI gibi kurumların çalışanlarına haftalık faaliyetlerini rapor etmelerini istedi. Daha sonra Kongre’den onay alan bakanlar ve yetkililer, bu durumu derhal Trump’a şikayet ediyor. Hatta önce Marco Rubio’ya şikayet ediyorlar. Rubio da Trump’a gidip ‘DOGE’nin talimatlarına boyun eğmek istemiyoruz. Bu devletin bir işleyişi var’ diyor. En büyük şikayetlerden birisini FBI Başkanı Kash Patel yapıyor. Burada da Musk-Trump arasında ilk kırılma yaşanmış oluyor. Zaten DOGE’nin faaliyetleri ilk aylardan sonra düşüşe geçiyor. Tabanda da kırılma yaşandı burada. Biz bugüne kadar Cumhuriyetçi parti içerisinde MAGA’cılar ile Rhino denilen, merkez sağa ve müesses nizama yakın kişilerden bahsettik. Son dönemlerde MAGA içinde de bölünmeler ortaya çıktı. Elon Musk’ın gelişiyle, Vivek Ramaswamy’nin ortaya çıkışıyla, JD Vance ile, biraz daha ‘tech bro’ olarak ifade edilen yani teknoloji şirketleriyle yakın kişilerin MAGA’da yer edinmesi söz konusu oldu. Fakat bu kişilerin istekleri MAGA ile çok örtüşmüyor.

Bunu biz daha Turmp hükümeti göreve başladığı ilk haftada gördük. MAGA, ‘Önce Amerika’ der. Amerika’nın çıkarlarını özellikle göçmen konusunda çok vurguluyorlar. Fakat Vivek Ramaswamy ve Elon Musk, yasal göçmenliği savundular ve yasal göçmenliğin daha fazla artması gerektiğini söyledi. Şirketlerin böyle büyüdüğünü söylediler. H1B vizeleri denilen bir şey var. Birçok insanın Amerikan vatandaşlığı almasına giden yolu açan bir vize türü bu. Vivek ve Musk, H1B vizesini savundu. MAGA’cılar ise buna karşı çıkıp, Amerika’da da parlak beyinler yetiştirilebileceğini söylediler. Elon Musk’ın Güney Afrikalı, Vivek Ramaswamy’nin Hintli olmasını vurgulayarak ‘siz de kendiniz gibi göçmenlerin önünü açmak istiyorsunuz’ demişlerdi. O kavga unutulmadı tabii, sadece ilk krize kadar üstü örtüldü. Şimdi de bu yasa üzerinden çıkan tartışmayla birçok mesele tekrar gündeme gelmiş oldu.”

“Big Beautiful Bill denilen yasaya gelelim. Bu yasada vergi kesintileri söz konusuydu. Normalde vergi kesintileri söz konusu olacaksa, buna eşlik edecek farklı birtakım noktalar da olur. Vergi kesintisi demek, bütçede açık oluşması demek. Öte taraftan federal harcamaları da kısmanız gerekiyor. Değilse bütçe açığı büyüyor. Bütçe açığı ABD’de her zaman vardır ama kontrolden çıkabiliyor. Bu yasada, federal harcamanın pek fazla kesintisi söz konusu olmadı. Hatta bazı noktalarda federal harcamanın arttığını görüyoruz. Savunma harcamaları arttı. Sağlık harcamaları üstünde kesinti yapılması planlanıyordu fakat Demokratlar bastırınca bu kesintiler kanundan çıkarıldı. Elon Musk da ‘Biz borçlanmayı durdurmak için aylarca tasarruf hamleleri yaptık. Şimdi siz DOGE’nin tüm emeklerini hiçe sayıyorsunuz’ dedi. İlginç bir nokta var. Normal şartlarda Elon Musk yerine Trump’ın yanında yer alacak birçok kişi de yasaya itiraz etti. Elon Musk’a destek verenler oldu. ‘Neden boyun eğiyoruz? Kongre’nin iki kanadı da bizde’ dediler. Bazı noktalarda federal hükümetin eyaletler üstündeki gücünü artıran satırlar da vardı. Cumhuriyetçiler buna çok gıcık olur. Federal hükümetlerin eyaletlere pek fazla karışmasını istemezler. En büyük Trump yanlılarından olan, MAGA’cı Marjorie Taylor Greene, ‘Kanunu iyi okumamışım, okusam onay vermezdim’ dedi. Onun gibi başka Kongre üyeleri de vardı.

Bu noktaya kadar Elon Musk büyük ölçüde destekleniyordu. Hala daha MAGA kitlesinde ciddiye alınıyordu. Ta ki Jeffrey Epstein tweet gönderisine kadar. Orada kıyamet koptu. J.D. Vance’in ismi de ortaya atıldı. Trump kabinesinden iki kişi, Musk bu Epstein gönderisini paylaştığı sırada canlı yayındaydı. Birisi FBI Başkanı Kash Patel, diğeri ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance. Patel, ABD’nin en meşhur podcast yayıncısı Joe Rogan’ın yayınındaydı. Arkadan kameradan söylüyorlar, paylaşımdan bahsediyorlar. Joe Rogan ‘Eyvah’ dedi. Patel yorum yapmayacağını söyledi. Çünkü Kash Patel bu işin parçası. FBI davası varsa burada neler olduğunu bilen o. Bu yüzden konuşmadı. J.D. Vance de bir podcast yayınındaydı. ‘Elon iyidir, iyi hizmetlerde bulundu. Ama benim aidiyetim Donald Trump’adır. Ben Trump’ın başkan yardımcısıdır. Musk burada yanlış yapıyor’ dedi. Diplomatik bir cevap verdi. Sonuç olarak kriz anına kadar yani Epstein gönderisine kadar Elon Musk’ın geri dönmesi söz konusuydu. Ancak orada iş başka yere gitti. Trump-Musk ateşkesi yapıldı. Atılan gönderiler silindi. Haftasonu tüm merkez medya yazdı. İkilinin konuştuğunu öğrendik. Fakat bu diyalog barıştıkları anlamına gelmiyor. Trump, o gönderiden sonra Musk’ın üstünü çizmiştir.

Elon da güvenilir bir isim olmadığını bu davranış biçimiyle ispat etti. Epstein’in dosyalarında Trump’ın adının olduğunu söylüyor. Sonra paylaşımlar yaptı. Yeni hiçbir şey öğrenmedik ki bu gönderilerden. Sanki içeriden bilgi almış gibi konuştu Musk. Fakat zaten bildiğimiz şeylerdi. Evet, Donald Trump’ın adının Epstein davasında geçtiğini zaten biliyorduk. Altını dolduramadı. Dolduramayınca beş dakikalık kavgada Musk’ın bel altı vurmaya hemen geçmesi dikkat çekti. Siyasette teamül vardır. Kol kırılır, yen içinde kalır denilir. Yani Musk’ın kendini tutması beklenirdi. Musk’ın Trump’ı suçladığı şey çok feci bir şey. Eğer bu konuda delilleri varsa, kulağına bir şey çalındıysa, neden geçtiğimiz 6 ay içinde istifa etmedi? Neden yüz milyonlarca dolar harcayarak Trump’ın kampanyasını destekledi?

Neden hükümetin parçası oldu? Çok soru var. Musk kaybetti burada. Birçok MAGA’cı, ‘Musk’ın arkasında kim var?’ diye soruyor. Mesela Musk, karşılıklı salvolar sırasında SpaceX roketlerinin devlet hizmetinden çıkarılacağını söyledi. Sonra bir vatandaş onu uyarınca ‘Haklısınız’ diyor. Yani fevri davranan birisi Musk. Anlık davranıyor. Trump da bağırabiliyor. Zelenskiy ile görüşmesini, Güney Afrika lideri ile görüşmesini hatırlıyoruz. Ama hepsi hesaplı, planlı hamlelerdi. Musk bir anda parlayabiliyor ama bunun bedelini ağır şekilde ödedi. Şirketlerinin değeri düştü. Ben Musk-Trump ilişkisinin eskisi gibi olmayacağını düşünüyorum. Ama Elon Musk biraz da kendi çıkarlarını korumak için saldırmayacaktır. Saldırırsa da sıkıntı olur Trump için. Çok zengin birisi Musk. Mesela Elon Musk kamu desteğini de kaybetti. Yeni bir parti kurmaktan bahsetti. Donald Trump neticede ikinci dönemine seçildi. Musk’ın görevini tamamladığını düşünüyor. Eğer ki Trump hala daha siyasette ilerleyebilecek olsa Musk’a daha dikkatli davranırdı.

Ancak Kongre’nin iki kanadını da kontrol ediyor ve koltuğa oturdu. Daha hoyratça davranıyor. Uluslararası ilişkilerde Trump daha tehlike altında mesela. ABD’nin uzun zamandır süregelen politikalarında değişim yapıyor. Bazı yerlerde daha sakin, bazı yerlerde ise daha agresif bir politika izliyor. Bu kadar radikal değişim dönemlerinde bazı sallantıların yaşanması normaldir. Ukrayna konusunu Trump’ın iyi okuyamadığı kanaatindeyim. Yaptıkları, Biden’dan daha mantıklı. Biden nasıl biteceğini bilmediği bir projeyi destekliyordu. Trump en azından savaşın bitmesini istiyor. Barışı getirenin kendisinin olup olmaması çok önemli değil. Rusya bugün operasyondaki isteklerini tamamen karşılarsa, bu aslında Trump için yenilgi anlamına gelmez. Trump, Çin’e odaklanmak istiyor bunu konuşuyoruz.”

“Los Angeles meselesine gelelim. Trump, iktidara gelince Grönland, Kanada ve Meksika’dan bahsetti. Bunların arasında en çok Meksika konusunun ciddiye alınması gerektiğini söylemiştim. Meksika sadece Trump’ın değil, Cumhuriyetçilerin de üstüne eğilmek istediği bir mesele. Amerika’nın iç siyasetindeki sorunların çoğu Meksika’dan geliyor. ABD’deki uyuşturucunun büyük kısmı Meksika’dan geliyor. Birçok Amerikalı genç uyuşturucu bağımlısı oldu. ABD’de demografik yapının bozulması ve göçmen sorunu var. Büyük ölçüde Meksika’dan geliyor bu. Cumhuriyetçiler, Meksika sorununu çözerlerse tüm sorunların çözüleceğini düşünüyor. Bazıları doğrudan askeri bir müdahaleyi savunuyor. Tabii Meksika’daki kartellere konvansiyonel bir müdahalenin ne kadar sonuç vereceği tartışmalı. Neticede üniformalı olmayan bir yapı bu. Konvansiyonel bir şekilde bunu başarmak çok olası değildir. Ayrıca tehdit altında oluyorlar. Meksika’ya operasyon yaparlarsa, oradaki kartellerin ABD’deki akrabalarının sorun yaratabileceği ihtimali ortaya çıkıyor. Şimdi biz 6 aydır sınır dışı etme işlemlerini gördük. Trump’ın en büyük vaatlerinden birisi, 8-9 milyon insanın sınır dışı edilmesiydi. Ancak bu sayılara ulaşılamadı. Biden’ın bile daha çok sınır dışı işlemi yapıldığı söyleniyor. Melania Trump’ın, Donald Trump’ın ilk döneminde bir ses kaydı ortaya çıkmıştı. Kafeslerdeki göçmen çocuklar konusunda Melania’ya çok yükleniliyordu. Sınır bölgelerine kurulmuş kafesler olduğu, göçmen çocuların ebeveynlerinden ayrılıp kafese konduğu iddia ediliyordu. Tüm Demokratlar oraya gidip ağlarken fotoğraf çekiliyordu. Melania’ya ‘Sen anne değil misin? Nasıl için elveriyor?’ demişlerdi. Bir telefon görüşmesinde Melania küfürlü bir tepki göstermişti. ‘Obama kurdu bunları, niye bize yükleniyorsunuz’ diyordu. Biden da bitirmedi bu kafesleri. Fakat verilen rakamları içeriğinden ayırıp veriyorlar. Biden’ın daha fazla sınır dışı yaptığı söyleniyor. Ancak Biden döneminde ABD’ye ayda 370 bin göçmen giriyor. Trump döneminde ise ayda sadece 7 bin kişi geliyor. Sınırdan gelenleri doğruca kapı dışarı etmek daha kolaydır. Yani Biden döneminde bu yüzden daha çok sınır dışı işlemi yapılmış gibi gözüküyor.”

“Los Angeles eylemlerini, 2020’den farklı görüyorum. O dönem Demokratların seçim hamleleri vardı, tüm medya arkasındaydı. İş büyütülmüştü. Ama şu anda tarumar olmuş bir Demokrat Parti var. Ne liderliklerine güvenleri var, ne de 2028 için aday görebiliyorlar. Şu noktada bir şeyler tezgahlamaları mümkün değil. Zaten Los Angeles’daki kalabalıklara göz atarsak, birçok kişi tarafından ‘woke’ olarak adlandırılan, liberal, beyaz orta-üst sınıfın sokakta olmadığını görüyoruz. Daha ziyade Latin Amerikalıların, göçmenlerin ve Trump kanadına göre çete üyelerinin protestolara katılım gösterdiği söyleniyor. İşin sonunda biz, bütün protestolarda yüksek bir şiddet oranı gördük. Polis araçlarına taş atıldı, arabalar ateşe verildi. Polis de orantısız bir güçle karşılık verdi. Trump’ın ilk hamlesi, Ulusal Muhafızları göndermek oldu. 1965’ten bu yana ilk defa bir Amerikan Başkanı, bir valiye rağmen Ulusal Muhafızları gönderiyor. Bu en son Civil Rights hareketi döneminde, Martin Luther King JR yürüyüşünde olmuştu. Lyndon B. Johnson, valiye rağmen Ulusal Muhafızları göndermişti. Trump’ı da bu hamle kesmedi, deniz piyadelerini gönderdi. Deniz piyadeleri, Amerika’nın çatışmaya en hazır birlikleri. Trump yönetimi işi büyütmeye çalışıyor. Neden? Los Angeles’da Amerikan bayrakları yakıp ellerinde Meksika bayrakları taşıyan kişiler gördük. 2017’de göçmen konusunda hangi partiye güvendikleri sorulduğunda, 11 puan farkla Demokratlar önde çıkıyordu. Şu anda ise 20 puan farkla Cumhuriyetçiler önde. Yani otuz puanlık kayma var. Amerikalılar göç konusuna önem veriyor. Ve iş büyüdüğünde Cumhuriyetçiler de argüman üretiyor. Bundan sonra Göç Bürosu ICE’ın yapacağı operasyonlar mı büyüyecek yoksa Meksika’ya yönelik bir şeyler mi yapılacak? Bunu da zaman gösterecek.”